tezkire ne demek?

Tezkire

Tezkire, Türk edebiyatında divan şairlerinin hayatlarını, eserlerini ve edebi kişiliklerini anlatan biyografik eserlerdir. Bir nevi biyografi antolojisi olarak da düşünülebilir. Tezkireler, şairlerin doğum yerleri, aileleri, eğitimleri, meslekleri, şiir yetenekleri, üstatları ve diğer şairlerle olan ilişkileri gibi çeşitli bilgileri içerir. Aynı zamanda şairlerin şiirlerinden örnekler de sunarlar.

Tezkirelerin Önemi

Tezkireler, divan%20edebiyatı şairlerini ve şiirlerini tanımak için önemli bir kaynaktır. Edebi zevkleri, kültürel ortamı ve dönemin sosyal yapısını yansıtırlar. Edebiyat tarihçileri için vazgeçilmez birer kaynak niteliği taşırlar. Ayrıca, **edebiyat%20eleştirisi**nin ilk örnekleri olarak da kabul edilebilirler.

Tezkirelerin İçeriği

Bir tezkire genellikle şu unsurları içerir:

  • Şairin Adı ve Künyesi: Şairin tam adı, lakabı, mahlası (takma adı) ve varsa unvanları belirtilir.
  • Hayatı: Doğum yeri ve tarihi, ailesi, eğitimi, mesleği, yaşadığı şehirler gibi kişisel bilgileri içerir.
  • Edebi Kişiliği: Şiir yeteneği, üslubu, diğer şairlerle olan ilişkileri, hangi türlerde eserler verdiği gibi edebi özelliklerini anlatır.
  • Eserleri: Şairin divanı, mesnevileri, kasideleri, gazelleri, kıtaları ve diğer şiirlerinden örnekler sunulur.
  • Değerlendirme: Tezkire yazarının şair hakkındaki kişisel görüşleri ve değerlendirmeleri yer alır.

Ünlü Tezkire Yazarları ve Eserleri

Türk edebiyatında birçok tezkire yazılmıştır. Bunlardan bazıları şunlardır:

  • Ali Şir Nevai - Mecalisü'n-Nefais (İlk Türkçe tezkire kabul edilir)
  • Sehi Bey - Heşt Behişt
  • Latifi - Tezkiretü'ş-Şuara ve Tabsıratü'n-Nuzema
  • Aşık Çelebi - Meşairü'ş-Şuara
  • Kınalızade Hasan Çelebi - Tezkiretü'ş-Şuara
  • Beyani - Tezkiretü'ş-Şuara
  • Riyazi - Riyazü'ş-Şuara
  • Safayi - Tezkire-i Safayi
  • Salim - Tezkiretü'ş-Şuara

Bu tezkireler, Türk%20edebiyatı%20tarihi araştırmaları için önemli birer kaynak teşkil etmektedir.