tatoeba ne demek?

Tatoeba.org, yabancı dil öğrenenlere yönelik oluşturulmuş, herkesin katkıda bulunabildiği, ücretsiz, örnek cümlelerin yer aldığı bir veri tabanıdır. İsminin kökeni Türkçede "örneğin" anlamına gelen Japonca "tatoeba" (例えば　tatoeba) terimidir. Sadece kelimeye odaklanan diğer çevrimiçi sözlüklerin aksine Tatoeba, komple cümle çevirilerine odaklanır. Ayrıca, veri tabanının ve arayüzünün yapısı "bir taneden birçoğuna" sistemi üzerine kurulmuştur. Bir cümlenin sadece bir dildeki çevirisini görmek yerine bir dilden öbür bir dile adım adım bağlantılar zinciri oluşturarak dolaylı bir şekilde diğer dillerden çevrilmiş cümleler de ana cümlenin altında kolayca görüntülenebilir.

Site halka açıktır. Bir kullanıcının cümle, çeviri veya yorum eklemesi için kaydolması zorunludur; fakat kaydolmak isteyenlerden de dil bilimci geçmişi gibi herhangi bir şey istenmemektedir.

Tatoeba, 2006'da Trang Ho tarafından kurulmuştur. O, aslında projeyi "multilangdict" (çok dilli sözlüğün İngilizce kısaltılmış hâli) adı altında Sourceforge'ta tanıtmıştır.¹ Şu anda projeyi 2009'da katılan Allan Simon ile yürütmektedir.²

Free Software Foundation France, Tatoeba'ya destek vermektedir ve cümleleri kendi sunucusunda barındırmaktadır.³ Proje tarafından toplanan veri Creative Commons Attribution lisansı altında özgürce kullanılabilir.

İçerik

7 Aralık 2013 itibarıyla, Tatoeba'da 132 dilde toplam 2,784,721 cümle bulunmaktadır ve hızla artmaktadır. Her dilde kaç tane cümlenin olduğunu gösteren listeye Tatoeba'nın istatistikler sayfasından ulaşılabilir. Şu anda sayfanın 19 dilde arayüzü bulunmaktadır. Arayüzde veya cümlelerde olmayan bir dili eklemek mümkündür.

Arayüz

Kayıtlı olmayan da dahil olmak üzere kullanıcılar herhangi bir dilde bir kelime girerek o kelimeyi içeren cümlelere erişebilir. Direkt ve dolaylı çeviri olmak üzere Tatoeba'daki her cümle bir diğerinin çevirisi olarak gösterilir. Cümleler konularını, yapılarını belirtecek şekilde etiketlenebilir. Ayrıca her cümle başka kullanıcıların hata bildirmesi, cümle üzerine tartışması veya cümleyi ekleyenin açıklama yapması için yorum bölümüne sahiptir. 7 Aralık 2013 itibarıyla, 13 dilde toplam 93,947 tane sesli cümle vardır. Ayrıca cümlelere dil, ses veya etiket kriterleriyle göz atılabilir.

Kayıtlı kullanıcılar yeni cümleler ve çeviriler ekleyebilirler ve hatta ana dilleri olmamasına rağmen var olan cümleleri düzenleyebilirler. Çeviriler orijinal cümleye otomatik olarak bağlanır. Kullanıcılar kendi cümlelerini özgürce düzenleyebilirler, sahipsiz cümleleri sahiplenip düzeltebilirler ve başkalarının cümlelerine yorum yapabilirler.

Yeni kullanıcıların bir üst sınıfı olan gelişmiş kullanıcılar (önceki adı: güvenilir kullanıcı), cümlelere etiket ve bağlantı ekleyip kaldırabilirler. Gelişmiş kullanıcıların bir üst sınıfı olan derlem görevlileri de (önceki adı: Corpus bakıcısı) gelişmiş kullanıcıların yetkilerine ek olarak bütün cümleleri düzenleme ve silme haklarına sahiptir.

Veri tabanı yapısı

[[Dosya:Grafeo.JPG|küçükresim|300px|sağ|

Tatoeba'nın temel yapısını gösteren basit bir şema.

</center>

]] Tatoeba'nın temel veri yapısı bir dizi düğüm ve bağlantılardan oluşur. Her cümle bir düğümdür ve her bağlantı da aynı anlama sahip iki veya daha fazla cümle arasında köprü görevi görür.⁴