sumak ne demek?

Sumak, Anacardiaceae (Anacardiyagiller) familyasına ait, genellikle çalı veya küçük ağaç formunda olan bir bitki cinsidir. Dünyanın birçok bölgesinde, özellikle Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'da yetişir. Yaklaşık 250 farklı sumak türü bulunmaktadır. Bunların bazıları zehirli iken bazıları yenilebilir ve hatta mutfakta kullanılır.

Sumak'ın en önemli özellikleri şunlardır:

• Yaprakları: Genellikle tüylü ve bileşik yapraklara sahiptirler. Yaprakçık sayısı türe göre değişir. Sonbaharda güzel kırmızı, turuncu veya sarı renkler alırlar.

• Meyveleri: Küçük, genellikle kırmızı veya yeşilimsi renkli drupalardan (çekirdekli meyveler) oluşan salkımlar halinde oluşur. Bazı türlerin meyveleri yenilebilir ve baharat olarak kullanılır. Özellikle Rhus coriaria türünün meyveleri, öğütülerek baharat olarak kullanılan sumak tozunu verir.

• Kullanım Alanları:

  • Baharat: En yaygın kullanımı baharat olaraktır. Öğütülmüş sumak meyveleri ekşi, limon benzeri bir tat verir ve salatalarda, et yemeklerinde, mezelerde ve soslarda kullanılır. Orta Doğu ve Akdeniz mutfağında özellikle yaygındır.

  • Boya: Bazı sumak türleri, tekstil ve deri boyama için kullanılan kırmızı ve kahverengi pigmentler içerir.

  • Tıp: Bazı sumak türleri geleneksel tıpta kullanılır, ancak bilimsel kanıt sınırlıdır.

  • Peyzaj: Bazı süs amaçlı yetiştirilen türleri vardır. Sonbahar renkleri güzel olduğu için bahçelerde kullanılır.

• Zehirli Türler: Bazı sumak türleri, özellikle Toxicodendron cinsindeki türler (örneğin zehirli sarmaşık, zehirli meşe, zehirli sumak), urushiol adı verilen bir yağ içerir ve bu yağ ile temas deri döküntülerine, kaşıntıya ve şişliğe neden olabilir. Bu türlerin tanınması ve temas edilmemesi önemlidir. Zehirli sumak'ın genellikle yaprakları tüylü değil, düzdür ve meyveleri beyaz veya açık renklidir.

Sumak hakkında bilgi ararken, özellikle hangi tür sumak hakkında bilgi aradığınıza dikkat etmek önemlidir. Yenilebilir sumak ile zehirli sumak türlerini birbirinden ayırt edebilmek için dikkatli olmak gerekir. Şüphe duyduğunuz durumlarda, bitkiyle temas etmekten kaçının ve uzman birinden yardım alın.