spermatofor ne demek?

Spermatofor veya sperm kabarcığı, çeşitli hayvan türlerinin erkeğinde bulunan ve spermatozoa içeren bir kütle veya kapsüldür. Özellikle semenderler ve eklem bacaklılarda görülen spermatofor, üreme sırasında tamamen dişinin oviporeuna aktarılır. Spermatoforlar, ayrıca çalı çırçır böceğinde olduğu gibi dişi için besin içerebilir. Bu durumda bir "evlilik hediyesi" olarak kabul edilir.¹² Toksik güve Utetheisa ornatrixin durumunda ise, spermatofor; sperm, besin maddeleri ve pirolizidin alkaloid içerir. Pirolizidin alkaloid çoğu organizma için zehirli olduğu için spermatoforu korur.³ Bununla birlikte, Edith'in ekose desenli kelebeği gibi bazı türlerde, "hediye" az miktarda besin değeri sağlar. Çiftleşmede transfer edilen spermatofor, dişilerin üreme organları üzerinde çok az etkiye sahiptir.⁴ Spermatoforun faydalarını gösteren alternatif bir hipoteze göre, spermatoforu yiyen dişinin bir sonraki çiftleşmesi engellenir. Böylece dişinin, erkeğin spermine döllenmesi için daha fazla zaman gerekir. Bununla birlikte bazı kafadan bacaklılarda, tek bir dişi içinde aynı anda birden fazla erkeğin spermatoforu mevcut olabilir.⁵

Omurgasızlar

Spermatofor, tüm örümceğimsiler ve bazı toprak eklem bacaklılarında görülür. Çalı cırcır böceği gibi çeşitli böceklerde, spermatofor genellikle proteinli bir spermatofilaksi ile çevrilidir. Spermatofilaksinin işlevi, dişinin döllenme sürecinde kontrolünü kısmen bırakması, ve spermatofordaki tüm spermlerin dişinin vücuduna girmesini sağlamaktır.⁶ Bazı kelebek ve güve türleri de dölleme sırasında dişinin vücudunda spermatofor biriktirir. Benekli odun kelebeği⁷ veya süslü güve gibi örneklerde, erkekler vücut kütlelerinin %10'unu sadece tek bir spermatofor yapmak için kullanır.⁸ *Julia kelebeği*nde olduğu gibi, spermatofor üretiminde ihtiyaç duyulan mineralleri elde etmek için, bazı kelebekler "çamur birikintisi davranışı"na sahiptir.⁹ Çamur birikintisi davranışında kelebekler, bazı mineralleri elde etmek için topraktaki sıvıyı emerler. Argonot ahtapotu gibi bazı kafadan bacaklılarda, spermatoforlar, otonom hareket edebilen ve dişinin içinde uzun süre hayatta kalabilen ayrılabilir bir kolda bulunur. Bu kol, Georges Cuvier tarafından hatalı bir şekilde parazitik bir solucan sanılmıştır. Bu yüzden kola "hektokotil" ismini vermiştir.

Omurgalılar

Bazı omurgalılar da spermatoforlar yoluyla ürerler. Çoğu erkek semender ve su keleri spermatofor üretir. Dişi semender ise, erkeğin çiftleşme gösterisini beğenmesine bağlı olarak spermatoforu almayı veya almamayı seçer.¹⁰

Kaynakça

Orijinal kaynak: spermatofor. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

1. ↩
2. ↩
3. ↩
4. ↩

5. Marah J. Hardt, *Sex in the Sea: Our Intimate Connection with Sex-Changing Fish, Romantic Lobsters, Kinky Squid, and Other Salty Erotica of the Deep

   ↩
6. ↩
7. ↩
8. ↩
9. ↩
10. ↩

Kategoriler