sethianizm ne demek?

Sethianizm, (Setçiler ya da Şitçiler "Şit") milattan önce 2. ve 3. yüzyıllar arasında Gnostisizm akımından gelişerek ortaya çıkan, içerisinde Hellenist Yahudilik felsefesi, Hristiyanlık ve Platonizm unsurları barındıran bir akımdır.

Tarihi

Kaynaklarda Setçiler

Setçilerin kaynaklarda ilk yer alışı 2. yüzyılda İreneyus'un ve Pseudo-Tertullian'nın metinlerindedir. Biliminsanı Frederik Wisse setçiler hakkındaki bütün metinlerin temel olarak İreneyus'a dayandığını ileri sürmektedir. Hippolytus setçilere dair sahip olduğu bilgileri İreneyus'a dayandırmaktadır. Epifanos'un aktardığına göre Setçiler yalnızca Mısır ve Filistin'de bulunmaktaydı.

Kökenler ve gelişimi

Biliminsanı John D. Turner'a göre, yapılan araştırmalarda Fransız ve İngiliz araştırmacılar Sethianizmin bir çeşit heterodoks hristiyanlık olduğunu ileri sürerken, Alman ve Amerikan araştırmacılar bu akımın yahudi kökenleri olan, senkretik ve heterodoks bir fenomen olarak kabul etmektedirler. Roelof van den Broek Sethianizmin belki de hiçbir zaman ayrı bir dini akım olmadığını, ancak Sethianizm teriminin çeşitli metinlerde karşılaşılan mitolojik konulara işaret ettiğinin altını çizmektedir. Turner Sethianizmin Hristiyanlık ve Platonizm'den etkilendiğini ve bu etkilerin altı aşamalı olarak sıralanabileceğini iddia etmektedir.

Sethianist metinler

Günümüze ulaşabilmeyi başaran setçi metinler Yunanca'dan çevrildiği bilinen kıptî dilinde yazılmış metinlerdir. Bu metinler, birçok gnostik içerikli 4. yüzyıla tarihlenen metinlerin keşfedildiği Nag Hammadi kütüphanesinde ele geçmişlerdir. Bu metinlerin keşfine değin gnostisizm öğretilerine dair çok az bilinmekteydi. Bu metinler şunlardır:

Dipnotlar

Kaynakça

Konuyla ilgili yayınlar

Orijinal kaynak: sethianizm. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Kategoriler