selenyum ne demek?

Selenyum, periyodik tablodaki sembolü Se ve atom numarası 34 olan bir kimyasal elementtir. Kalkogenler grubuna ait, gri-siyah bir metaloiddir. Doğada serbest halde bulunmaz, genellikle sülfür mineralleriyle birlikte bulunur.

Selenyumun Özellikleri:

• Fiziksel Özellikleri: Birkaç allotropik formda (farklı atomik düzenlemelerde) bulunabilir. En yaygın formu, gri renkli, metalik bir iletkendir. Işığa maruz kaldığında elektriksel iletkenliği artar (fotoiletkenlik). Kırılgan ve toz haline getirilebilir.

• Kimyasal Özellikleri: Oksijen, halojenler ve diğer birçok elementle reaksiyona girerek çeşitli bileşikler oluşturur. Oksidasyon durumları -2'den +6'ya kadar değişir.

• Biyolojik Rolü: İnsanlar ve hayvanlar için eser miktarda gerekli bir elementtir. Glutation peroksidaz gibi antioksidan enzimlerin bir parçasıdır ve hücreleri oksidatif hasardan korur. Tiroid hormonlarının metabolizmasında da rol oynar.

• Kaynaklar: Selenyum, çeşitli bitki ve hayvan ürünlerinde bulunur. Brezilya cevizi, selenyum açısından zengin bir besin kaynağıdır. Topraktaki selenyum konsantrasyonu, bitkilerdeki selenyum miktarını etkiler.

• Kullanım Alanları:

  • Fotoğrafçılık: Selenyum fotosellerinde ve kopyalama makinelerinde kullanılmıştır.
  • Elektrik ve Elektronik: Fotoiletkenliği nedeniyle fotokopilerde ve güneş pillerinde kullanılır.
  • Metalürji: Paslanmaz çelikler gibi bazı metallerin özelliklerini iyileştirmek için katkı maddesi olarak kullanılır.
  • Tarım: Selenyum eksikliği olan topraklara gübre olarak eklenir.
  • Tıp: Selenyum eksikliğini tedavi etmek için takviyeler kullanılır (doktor tavsiyesiyle).

Selenyumun Toksikolojisi:

Selenyum, gerekli bir element olmasına rağmen, yüksek dozları toksik olabilir. Selenyum zehirlenmesi, saç ve tırnak dökülmesi, sindirim sistemi bozuklukları ve merkezi sinir sistemi etkileri gibi semptomlara neden olabilir. Selenyumun toksisitesi, çeşitli faktörlere, özellikle de alım yoluna ve selenyumun kimyasal formuna bağlıdır.

Özetle: Selenyum, endüstride ve biyolojide önemli bir role sahip, ilginç özelliklere sahip bir elementtir. Hem faydalı hem de zararlı olabileceği için, kullanımı ve tüketimi konusunda dikkatli olmak önemlidir. Selenyum takviyesi almadan önce mutlaka bir sağlık uzmanına danışılmalıdır.