risorgimento ne demek?

Risorgimento

Risorgimento (İtalyanca: "yeniden diriliş"), 19. yüzyılda İtalya yarımadasındaki farklı devletleri birleştirerek tek bir İtalyan ulus devleti yaratmayı amaçlayan siyasi ve sosyal harekettir. 1815'te Viyana Kongresi ile başlayıp, 1871'de Roma'nın İtalya Krallığı'nın başkenti olmasıyla sona erdiği kabul edilir.

Başlıca aktörler ve ideolojiler:

• Giuseppe Mazzini: İtalyan milliyetçiliğinin önemli figürlerinden biri olup, "Genç İtalya" hareketini kurmuş ve cumhuriyetçi bir İtalya ideali savunmuştur.
• Camillo Benso, Kont Cavour: Piyemonte-Sardinya Krallığı'nın başbakanı olarak, siyasi manevralar ve ittifaklarla İtalya'nın birleşmesinde önemli rol oynamıştır.
• Giuseppe Garibaldi: "Kızıl Gömlekliler" olarak bilinen gönüllü ordusuyla Güney İtalya'yı fethetmiş ve birleşme sürecine büyük katkı sağlamıştır.

Önemli olaylar:

• 1848 Devrimleri: İtalya'nın çeşitli bölgelerinde bağımsızlık ve anayasal yönetim talepleriyle ayaklanmalar yaşanmıştır.
• İkinci İtalyan Bağımsızlık Savaşı (1859): Piyemonte-Sardinya ve Fransa ittifakı, Avusturya'yı yenerek Lombardiya'yı ele geçirmiştir.
• Binlerin Seferi (1860): Garibaldi'nin liderliğindeki gönüllülerin Sicilya ve Napoli'yi fethetmesi.
• Üçüncü İtalyan Bağımsızlık Savaşı (1866): İtalya'nın Avusturya ile savaşarak Venedik'i ele geçirmesi.
• Roma'nın Fethi (1870): İtalyan ordusunun Roma'yı ele geçirmesi ve Papalık Devleti'nin sonu.

Sonuçları:

Risorgimento, İtalya'nın yüzyıllardır süren siyasi parçalanmışlığına son vererek, modern İtalya ulus devletinin kurulmasını sağlamıştır. Ancak, birleşme süreci bazı bölgelerde sosyal ve ekonomik eşitsizlikleri derinleştirmiş ve bölgesel farklılıkların devam etmesine neden olmuştur. Ayrıca, Papalık ile İtalya Krallığı arasında uzun süren bir gerginliğe yol açmıştır ("Roma Sorunu").