rektum kanseri ne demek?
Rektum Kanseri Hakkında Bilgi
Rektum kanseri, kalın bağırsağın son bölümü olan rektumda başlayan bir kanser türüdür. Kolorektal kanserlerin bir alt kümesidir.
Nedenleri ve Risk Faktörleri:
Rektum kanserinin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı faktörlerin riski artırdığı düşünülmektedir:
- Yaş: İleri yaş, rektum kanseri riskini artırır.
- Aile Öyküsü: Ailede rektum kanseri veya kalın bağırsak polipleri öyküsü olanlarda risk daha yüksektir.
- Kişisel Tıbbi Öykü: Daha önce kolorektal kanser, inflamatuar bağırsak hastalığı (ülseratif kolit veya Crohn hastalığı) olan kişilerde risk artar.
- Beslenme: Kırmızı et ve işlenmiş et ağırlıklı beslenme, liften fakir beslenme riski artırabilir.
- Obezite: Aşırı kilolu veya obez olmak rektum kanseri riskini artırır.
- Sigara ve Alkol: Sigara içmek ve aşırı alkol tüketimi riski artırabilir.
- Genetik Sendromlar: Bazı genetik sendromlar (örn., ailesel adenomatöz polipozis (FAP), Lynch sendromu) rektum kanseri riskini önemli ölçüde artırır.
Belirtileri:
Rektum kanserinin belirtileri kanserin evresine ve konumuna bağlı olarak değişebilir. En sık görülen belirtiler şunlardır:
- Rektal kanama
- Dışkıda kan
- Bağırsak alışkanlıklarında değişiklikler (ishal, kabızlık veya dışkı kıvamında değişiklikler)
- Sürekli karın ağrısı, gaz veya kramplar
- Dışkılama sonrası tam boşalmama hissi
- Açıklanamayan kilo kaybı
- Halsizlik ve yorgunluk
Tanı:
Rektum kanserini teşhis etmek için çeşitli yöntemler kullanılır:
- Fiziksel Muayene: Doktor, karın bölgesini muayene edebilir.
- Dijital Rektal Muayene (DRM): Doktor, rektumda anormallikleri kontrol etmek için eldivenli ve yağlanmış bir parmağını rektuma sokar.
- Kolonoskopi: Kolonoskopi, rektum ve kalın bağırsağın tamamını incelemek için kullanılan bir yöntemdir. Ucunda kamera bulunan ince, esnek bir tüp rektuma sokulur.
- Biyopsi: Kolonoskopi sırasında anormal dokular tespit edilirse, biyopsi alınır ve kanser hücreleri açısından incelenir.
- Görüntüleme Testleri: Bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve ultrason gibi görüntüleme testleri, kanserin yayılımını belirlemek için kullanılabilir.
Evreleme:
Rektum kanseri evrelemesi, kanserin ne kadar yayıldığını belirlemek için yapılır. Evreleme, tedavi planlaması için önemlidir. Evreleme genellikle TNM sistemi kullanılarak yapılır (T: tümörün boyutu, N: lenf nodu tutulumu, M: metastaz).
Tedavi:
Rektum kanserinin tedavisi, kanserin evresine, konumuna ve hastanın genel sağlık durumuna bağlıdır. Tedavi seçenekleri şunlardır:
- Cerrahi: Rektum kanserinin temel tedavisi cerrahidir. Cerrahide, kanserli doku ve çevresindeki sağlıklı dokunun bir kısmı çıkarılır.
- Radyoterapi: Radyoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için yüksek enerjili ışınlar kullanır.
- Kemoterapi: Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için ilaçların kullanıldığı bir tedavi yöntemidir.
- Hedefe Yönelik Tedavi: Hedefe yönelik tedaviler, kanser hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını sağlayan belirli molekülleri hedef alır.
- İmmünoterapi: İmmünoterapi, bağışıklık sisteminin kanser hücreleriyle savaşmasına yardımcı olan bir tedavi yöntemidir.
Prognoz:
Rektum kanserinin prognozu, kanserin evresine ve tedaviye yanıtına bağlıdır. Erken evrede teşhis edilen ve tedavi edilen rektum kanserinin prognozu genellikle daha iyidir.
Önleme:
Rektum kanseri riskini azaltmak için alınabilecek bazı önlemler şunlardır:
- Sağlıklı bir diyetle beslenmek (lifli gıdalar tüketmek, kırmızı et ve işlenmiş et tüketimini azaltmak).
- Düzenli egzersiz yapmak.
- Sağlıklı kiloyu korumak.
- Sigara içmemek ve alkol tüketimini sınırlandırmak.
- Düzenli tarama yaptırmak (özellikle ailede rektum kanseri öyküsü olanlar).