rati ne demek?

Rati (Sanskritçe: रति, ) Hindu aşk, cinsel nefis, şehvet, ihtiras ve cinsel zevk tanrıçası.¹²³⁴ Genellikle Prajapati Dakşa'nın kızı olarak tanımlanan Rati, aşk tanrısı Kama'nın dişi karşılığı, baş danışmanı ve yardımcısıdır. Kitabe ve tapınak heykellerinde genellikle eşi Kama ile birlikte tasvir edilir. Kama ile birlikte Rati'ye de ibadet edilir. Rati genellikle cinsel uyarılma ve haz ile bağlantılıdır. Birçok seks tekniği ve pozisyonunun Sanskritçe adı Rati'nin adından gelir.

Hindu metinleri Rati'nin güzelliğini ve şehvetini vurgular. Aşk tanrısını afsunlayacak güce sahip bir genç kız olarak betimlenir. Tanrı Şiva, eşi Kama2yı yakıp kül ettiğinde Rati'nin yakarışları ve kefâreti sayesinde Kama'nın yeniden dirileceği sözü verilmiştir. Bu yeniden dirilme, genellikle Kama'nın Krişna'nın oğlu Pradyumna olarak dünyaya gelmesiyle olur. Doğumda ebeveynlerinden ayrılan Pradyumna'nın büyümesinde Mayavati adı ile Rati çok önemli bir rol oynar. Hem annesi hem de aşığı olarak Kama-Pradyumna'ya ebeveynlerine dönmesinin yolunun kaderde yazdığı üzere iblis kralı öldürmesi olduğunu söyler. Sonradan Kama-Pradyumna Rati-Mayavati'yi eşi olarak kabul eder.

Etimoloji

Tanrıça Rati'nin adı Sanskritçe "keyif ve haz almak" anlamına gelen ** kökünden gelir. Her ne kadar bu kök her türlü keyfi kastetse de genellikle bedensel ve şehvete yönelik haz almayı çağrıştırır. Etimolojik anlamda, ** sözcüğü haz alınabilen her şeyi ima eder ama hemen hemen her zaman cinsel aşka atfedilir.⁵

Doğumu ve evliliği

Kalika Purana Rati'nin doğumu hakkında şu öyküyü anlatır: 10 Prajapati 'nin yaradılışından sonra, Brahma (yaratıcı tanrı) kendi zihninden aşk tanrısı Kama'yı (Kamadeva) yaratır. Kama'ya çiçek oklarını atarak dünya üzerinde sevgiyi yayma görevi verilir ve Prajapati Dakşa'dan da Kama'ya bir eş sunması istenir. Kama ilk olarak oklarını Brahma ve Prajapatiler üzerinde kullanır ve hepsi Brahma'nın kızı Sandhya'ya ("sabah akşam alacakaranlığı") ensest bir şekilde şehvet beslerler. Oradan geçen Şiva bunu görür ve güler. Utanan Brahma ve Prajapatiler titrer ve terler. Dakşa'nın terinden Rati adından güzel bir kadın doğar ve Dakşa Rati'yi Kama'ya eşi olarak verir. Aynı sırada tahrik olmuş olan Brahma gelecekte Kama'nın Şiva tarafından yakılıp kül olması için bedduada bulunur. Ancak Kama'nın yalvarmasıyla Brahma yeniden dirileceğini söyler.⁶ Brahma Vaivarta Purana Brahma kendisi için şehvet duyduktan sonra Sandhya'nın intihar ettiğini yazar. Tanrı Vişnu onu yeniden diriltir, Rati adını verir ve Kama ile evlendirir. Şiva Purana Sandhya'nın intihar ettikten sonra Dakşa'nın terinden Rati olarak yeniden dirildiğinden sözeder.⁷ Bazı metinlerde ise Rati'nin babası olarak Şiva'dan sözedilir.⁸

Mahabharata epiğine ek olan Harivamsa Kama ve Rati'nin Harşa ("Neşe") ve Yaşas ("Zarafet")adlı iki çocuğu olduğundan bahseder. Ancak Vişnu Purana Rati'nin Nandi olarak yalnızca Harşa adında bir çocuğu olduğunu söyler.⁹ Mahabharata ve Ramayana, Rati'nin Kama'nın eşi olduğuna tanıklık eder.¹⁰

Mayavati olarak yeniden doğuş: Kama'nın ölümü ve dirilişi

İblis Tarakasura evreni yakıp yıkmaktadır ve yalnızca tanrı Şiva'nın oğlu onu yokedebilir. Ancak Şiva, ilk karısı Sati'nin ölümünden sonra inzivaya çekilmiştir. Bu nedenle Kama tanrılar tarafından Şiva'nın tekrar aşık olmasını sağlaması için görevlendirilir. Kama, Rati ve Madhu ya da Vasanta ("Bahar") ile birlikte Kailaş Dağı'na gider ve aşk oklarını Şİva'ya atarak (efsanenin bir başka versiyonunda Kama Şiva'nın zihnine girer) arzularını uyandırır. Kama'nın oklarıyla yaralanan Şiva, Sati'nin reenkarnasyonu olan Parvati'ye tutulur ama kızgınlıkla üçüncü gözünün bir bakışıyla Kama'yı yakıp kül eder.¹¹¹²¹³

Bhagavata Purana Kama'nın ölümüyle Rati'nin çılgına döndüğünü anlatır;¹⁴ Matsya Purana ve Padma Purana versiyonlarında kocasının küllerini kendi vücuduna sürer.¹⁵ Bhagavata Purana 'da Rati'nin ciddi bir kefârete girdiği ve Şiva'nın kocasını diriltmesine Parvati'nin müdahale etmesi için yalvarır. Parvati Kama'nın Vişnu'nun Dünya'daki Avatar'ı olan Krişna'nın oğlu Pradyumna olarak doğacağı konusunda Rati'yi temin eder ve iblis (asura) Sambara'nın evinde beklemesini söyler.¹⁶ Matsya Purana, Padma Purana, Şiva Purana, Linga Purana ve Kathasaritsagara gibi öykünün diğer versiyonlarında Rati'yi Kama'nın dirilişi hakkında temin eden Şiva'dır.¹⁷¹⁸¹⁹ Diğer varyantlarda Rati sonu belli bu göreve Kama'yı gönderen tanrılara beddua eder ve tanrılar grup olarak ya da yalnızca Brahma, Şiva'dan ya da Yüce Tanrıça'nın tezahürlerinden biri olan Parvati'den Rati'nin kederine çare olmasını ister. Brahmanda Purana gibi bazı efsanelerde, Tanrıça feryat figân eden Rati'nin ve tanrıların yakarışını duyar duymaz Kama'yı diriltir.²⁰ Tanınmış Sanskrit şair Kalidasa, Şiva ve Parvati'nin evlenmesi, Tarakasura'yı öldürecek olan oğulları Skanda'nın doğuşunu anlatan Kumarasambhava adlı eserinin dördüncü kantosunda, Rati'ye verilen sözü anlatır. Dördüncü kanto, kocasının ölümün gören Rati'nin dövünerek ölülerin yakıldığı ateşte kendini yakmaya kalkıştığını anlatır. Gökten gelen bir ses Şiva'nın evlendikten sonra kocasını dirilteceğini söyleyerek onu tam zamanında durdurur.²¹

Skanda Purana 'nın Kedara Khanda bölümü çok farklı bir öykü anlatır. Bu versiyonda, Kama'nın yanmasından sonra onun yokluğunda Şiva'ya ulaşamayacak olan Parvati endişelenir. Parvati'yi teselli eden Rati, Kama'yı dirilteceğini ve hedefine ulaşmak için ciddi olarak çalışacağını söyler. Bir keresinde Rati'ye kime ait olduğunu soran kutsal bilge Narada'ya kızan Rati, ona hakaret eder. Kinci Narada, Rati'yi kaçırması için iblis Sambara'yı kışkırtır. Sambara Rati'yi evine alır ama kendisine dokunursa küle döneceğini söyleyen tanrıçaya dokunamaz. Sambara'nın evinde Rati mutfaktan sorumlu olur ve Mayavati ("illüzyon hanımı – Maya") olarak bilinir.²²

Bhagavata Purana ve Kathasaritsagara Rati'nin, Şİva'nın tavsiyesi üzerine Sambara'nın mutfak hizmetçisi Mayavati biçimine girdiği ve Sambara'nın evinde kocasının yeniden doğuşunu beklediği anlatılır. Sambara'ya önceden yeniden doğan Kama'nın kendisini yokedeceği söylenmiştir. Sambara, Kama'nın Krişna ile karısı Rukmini'nin çocukları Pradyumna olarak yeniden vücut bulduğunu öğrenir. Çocuğu çalar ve okyanusa atar. Okyanusta çocuk bir balık tarafından yutulur. Balığı yakalayan balıkçılar, Sambara'nın mutfağına gönderir. Balığı kesen Mayavati çocuğu bulur ve ona bakmaya karar verir. Kutsal bilge Narada Mayavati'ye Rati olduğunu, çocuğun Kama olduğunu ve ona bakması gerektiğini açıklar. Çocuk büyüdükçe Mayavati'nin anne sevgisi giderek bir eşin tutkulu aşkına dönüşür. Yeniden doğmuş olan Kama bundan gücenir ve onu annesi olarak gördüğünü söyler. Mayavati, Narada tarafından anlatılan önceki enkarnasyonlarının sırrını ve aslında Krişna ile Rukmini'nin çocuğu olduğunu söyler. Mayavati Pradyumna'yı büyü ve savaş alanında eğiterek Sambara'yı yenerek yok etmesini öğütler. Krişna'nın başşehri Dvārakā'ya mayavati eşi olarak döner.²³

Vişnu Purana ve Harivamsa da benzer bir öykü vardır ama Rati'nin reenkarnasyonunun adı Mayadevi'dir ve Sambara'nın hizmetçisi değil eşidir. Her iki metinde Rati'nin Sambara'yı büyülemek için aldatıcı bir görünüşe büründüğünü söyleyerek iffetini korur. Brahma Vaivarta Purana açıkça Rati'nin Sambara ile yatmadığını yerine Mayavati biçimi ile aldattığını söyler.²⁴²⁵²⁶ Rati-Mayavati bu öykünün tüm versiyonlarında Mayasıyla hem Sambara'yı hem de kama-Pradyumna'yı baştan çıkarır. Tüm metinler başkasının eli değmemiş olan Rati'nin saflığını vurgular.²⁷

Harivamsa Pradyumna'nın oğlu Aniruddha'yı Rati'nin oğlu olarak tanımlar.²⁸

İlişkileri ve ikonografi

Sanskritçe Rati "aşktan alınan zevk, cinsel tutku ve birleşme, tutkusal haz" anlamına gelir ki bunların hepsi Rati'de vücut bulur.²⁹ Rati aynı zamanda dişi tohumu anlamına da gelir.³⁰ Rati sözcüğünden ayrıca aşk ile ilgili diğer Sanskritçe sözcükler türemiştir: Kama-rati ("tutkudan aptala dönmüş adam"), rati-karman ("cinsel birleşme"), rati-laksha ("cinsel birleşme"), rati-bhoga ("cinsel haz"), rati-shakti ("cinsel güç"), rati-jna ("aşk sanatında becerikli"), ve rati-yuddha ("seks savaşı").³¹³²³³ Rati sözcüğü aynı zamanda tanrıçanın tüm cinsel sırlarını içerdiği söylenen Sanskrit erotik eseri Rati-Rahasya 'nın başlığında olduğu gibi ve Rati-pasha ("Rati düğümü") adı verilen ve kadının partnerinin sırtında ayaklarını birbirine bağladığı seks pozisyonu gibi birçok seks tekniğinde geçer.³⁴³⁵

Rati cinsel zevk, bedensel tutku ve cinsellik anlamına gelir.³⁶ Rati cinsel aktivitenin yalnızca zevk kısmını tanımlar ve çocuk doğurma ile annelik kısmıyla bağlantılı değildir.³⁷ Lake Forest College'dan Profeörr Catherine Benton, "tutkuyla oluşmuş ter"den doğuşunu, hinduizm'de cenabet sayılan seks esnasında oluşan vücut sıvılarıyla karşılaştırır. Benton dolayısıyla onu kirlilikle bağdaştırı ama Rati'nin kutlu aşk tanrısı Kama ile olan ilişkisi onu da kutlu yapmaktadır. Rati ve Kama, sıklıkla iyi talih ve refah sembolü olarak tapınak duvarlarında "hoşgeldin heykelleri" olarak betimlenir.³⁸ Rati Kama'nın yalnızca eşi değil aynı zamanda yardımcısıdır ve sürekli yanında olarak cinsel duyguları azdırır. Kama genellikle yanında Rati ile resmedilir.³⁹ Rati ayrıca Kama ile ilgili her dramada küçük bir karakter olarak dahil edilir.⁴⁰ Kama'ya adanan bayram ritüellerinde aynı zamanda Rati'ye de ibadet edilir.⁴¹

Şiva Purana Kama'nın "kutlu eşi" Rati'yi gördüğünde kendi aşk oklarıyla yaralandığından sözeder. Vücudunun detaylı bir tanımı, açık teni, gözleri, yüzü, dolgun göğüsler, saçı, kolları, bacakları, kalçaları ve parlayan tenini öven benzetmeler metinde yer alır. Rati'nin metinde geçen tanımı şehvetli ve baştan çıkarıcı olduğudur.⁴² Rati'nin *vahana*sı eşi Kama gibi papağandır.⁴³ Rati genellikle bir kılıç ile birlikte resmedilir.⁴⁴

Tantra'da, Mahavidya tanrıçası Chhinnamasta kendi kafasını koparıp cinsel olarak birleşen Kama ve Rati çiftinin üzerinde duruken betimlenir. Bu pozisyonda Rati Kama'nın üzerindedir (viparita-rati seks pozisyonu). Kadının üstte olduğu seks pozisyonu erkekler üzerinde kadınların hâkimiyetini gösterir. Çhinnamasta'nın sevişen Kama ve Rati çiftinin üzerinde durmasını bazıları cinsel arzuların kontrolü olarak yorumlarkeni başkalrı cinsel enerjinin vücuda geldiğ tanrıça olarak yorumlar. Kamadeva-Rati'nin üzerinde oturan Çhinnamasta imgelerinin önleyici olmayan şekli ikinci yoruma neden olmuştur. Aşk-tanrı çifti aynı zamanda maithunayı yani ritüel sekside sembolize eder.⁴⁵⁴⁶