psikiyatri ne demek?

Psikiyatri; akıl hastalıklarının teşhisi, tedavisi ve önlenmesi ile uğraşan bilim ve hekimlik dalı.¹ İnsanın davranış dinamiklerini biyopsikososyal olarak açıklamak üzerine çalışan ve normal ile normal dışı (hastalık) davranış örüntülerini sınıflandırarak tedavi etmeye çabalayan tıp bilimi ve ruh hekimliğidir.²³⁴

Genel tanım ve kavramlar

Psikiyatri, insanların duygu, düşünce ve davranışlarındaki sapmaları tanımlayıp çok farklı tekniklerle tedavi ederek insanlara yardım eden bir tıp disiplinidir. Psikiyatristler, öncelikle doktordur. Ruhsal bozuklukların tanısı, tedavisi ve engellenmesi üzerinde çalışır. Bunlar zihinsel, davranışsal, algısal ve sosyal bozuklukları içerir. "Psikiyatri" terimi ilk defa 1808 yılında alman psikiyatrist Johann Christian Reil tarafından kullanılmıştır. Kelime anlamı ise tıbbi ruhsal tedavidir. Psikiyatri alanı ile ilgilenen hekimlere psikiyatrist (psikiyatri uzmanı) denir.

Psikiyatrik ve psikolojik testler hayal gücünün ve diğer nöropsikiyatrik tekniklerin kullanılmasına olanak sağlamalıdır. Pratikte psikotrop ilaç tedavisi ve psikoterapi en fazla kullanılan tedavi biçimleridir fakat aynı zamanda farklı tedavi modelleri de yaygın olarak kullanılmaktadır. Tedavi hastanede yatan ve ayakta tedavi gören hastalar için hastalığın işlevsel bozuklukları ve hastalığın durumu ile ilgili sorular içerir. Psikiyatri dalının gelişimi alt uzmanlık alanları ve teorik yaklaşımlar araştıran disiplinler arası yardımlaşmaya bağlıdır.

Çalışma alanları

Bir tıp dalı olan psikiyatri nörobilim, farmakoloji, biyokimya, psikoloji ve tıp alanları ile iç içedir. Nörolog ve diğer branşlardan farklı olarak psikiyatristler doktor-hasta ilişkisinde uzmanlaşmış ve psikoterapinin farklı yollarla kullanımı ile diğer tedavi edici iletişim teknikleri üzerine eğitim almışlardır.

Psikiyatristler ayrıca psikologlardan aldıkları eğitimle ayrılırlar. Tüm diğer tıp alanları için gerektiği gibi temel tıp eğitimi aldıktan sonra psikiyatri uzmanlık dalını seçerler. Hekim olan psikiyatri uzmanı ruhsal bozuklukların tanısını yapmak ve tedavisini üstlenmekte yetkili ve sorumludur.

Psikiyatristler hastalarına gerektiğinde fizik muayene yapabilirler, laboratuvar testlerini isteyebilirler, tanı ve ayırıcı tanıya yönelik nörogörüntüleme araçlarını kullanabilirler, psikoterapi ve ilaç tedavisi uygulayabilirler veya diğer psikiyatrik incelemelerden geçirebilirler.

Psikiyatrinin tanı ve tedavisini yaptığı hastalık grupları aşağıda sıralanmıştır:⁵

• Depresyon
• Panik Bozukluk ve Anksiyete Bozuklukları
• Bipolar ve İlişkili Bozukluklar
• Şizofreni ve Diğer Psikotik Bozukluklar
• Obsesif Kompulsif Bozukluk
• Alkol ve Madde Bağımlılığı
• Davranışsal Bağımlılıklar
• Kişilik Bozuklukları
• Disosiyatif Bozukluklar
• Demanslar (Alzheimer Hastalığı, Frontotemporal Demans, Lewy Cisimcikli Demans vb.)
• Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite
• Akut ve Posttravmatik Stres Bozukluğu
• Somatoform Bozukluklar
• Cinsel İşlev Bozuklukları (Vajinismus, Premature Ejekülasyon, Psikojenik Erektil Disfonksiyon vb.)
• Uyku Bozuklukları (Uykusuzluk, Aşırı Uykululuk, Parasomniler vb.)

Kaynakça

Orijinal kaynak: psikiyatri. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

1. "psychiatry." Britannica.com. Erişim: 20 Aralık 2014 ↩

2. Storrow, H.A. (1969). Outline of Clinical Psychiatry. New York: Appleton-Century-Crofts, p. 1. ISBN 978-0-390-85075-1 ↩

3. Lyness, J.M. (1997). Psychiatric Pearls. Philadelphia: F.A. Davis Company, p. 3. ISBN 978-0-8036-0280-9 ↩

4. Guze, S.B. (1992). Why Psychiatry Is a Branch of Medicine. New York: Oxford University Press, s. 4. ISBN 978-0-19-507420-8 ↩

5. The Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th ed.: DSM–5); American Psychiatric Association, 2013 ↩

Kategoriler