Pierre-Joseph Proudhon (1809-1865), Fransız sosyalist, politik ekonomist, filozof ve gazetecidir. Anarşizmin önemli teorisyenlerinden biri olarak kabul edilir. Mülkiyet, devlet ve kapitalizm eleştirileriyle tanınır.
Temel Fikirleri:
Mülkiyet Eleştirisi: Proudhon, "Mülkiyet hırsızlıktır!" sözüyle ünlüdür. Ancak bu, her türlü mülkiyeti reddettiği anlamına gelmez. Üretim araçları üzerindeki özel mülkiyete karşı çıkarken, kişisel mülkiyeti (ev, kişisel eşyalar vb.) savunmuştur. Mülkiyetin eşitsizliğe ve sömürüye yol açtığını savunmuştur. Mülkiyet
Devlet Eleştirisi: Proudhon, devleti baskıcı bir kurum olarak görmüş ve devletin ortadan kalkmasını savunmuştur. Merkeziyetçiliğe ve otoriterliğe karşı çıkmış, bunun yerine gönüllü işbirliğine dayalı bir toplum modelini önermiştir. Devlet
Karşılıklılık (Mutualizm): Proudhon'un önerdiği ekonomik sistemdir. Bu sistemde, bireyler ve gruplar arasında gönüllü ve eşitlikçi değişimler esastır. Para yerine emek kuponları veya benzeri araçlarla değer ölçümü yapılır. Amacı, sömürüyü ortadan kaldırmak ve adil bir ekonomik sistem yaratmaktır. Mutualizm
Anarşi: Proudhon, anarşiyi "düzenin yokluğu değil, düzenin varlığıdır" şeklinde tanımlamıştır. Anarşinin kaos ve düzensizlik anlamına gelmediğini, aksine gönüllü işbirliği ve özyönetim yoluyla daha adil ve özgür bir toplumun mümkün olduğunu savunmuştur. Anarşi
Halk Bankası (Bank of the People): Proudhon, karşılıklı kredi sistemini desteklemek amacıyla Halk Bankası adında bir kurum kurmaya çalışmıştır. Bu bankanın amacı, faizsiz kredi sağlayarak küçük üreticileri ve işçileri desteklemekti.
Önemli Eserleri:
Etkileri:
Proudhon'un fikirleri, anarşist düşüncenin gelişiminde önemli bir rol oynamış, özellikle mutualizm ve bireyci anarşizm akımlarını etkilemiştir. Ayrıca, sendikalizm ve işçi hareketleri üzerinde de etkili olmuştur.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page