patella ne demek?
Patella, diz kapağı olarak da bilinen, diz ekleminin önünde yer alan küçük, üçgen şekilli bir kemiktir. Vücudun en büyük sesamoid kemiğidir (tendonun içinde yer alan kemik). Birkaç önemli işlevi vardır:
Fonksiyonları:
- Diz ekleminin stabilizasyonuna katkı: Patella, diz eklemini stabilize etmeye ve desteklemeye yardımcı olan önemli bir yapıdır. Diz kapağı, dizin ön tarafında yer alarak, dizin aşırı hareket etmesini ve yaralanmasını önlemeye yardımcı olur. Diz kapağını saran kaslar ve bağlar, bu stabilizasyonda büyük rol oynar.
- Diz ekleminin kuvvetinin arttırılması: Diz ekleminin uzatma hareketinde (bacağı düzleştirme) uygulanan kuvvetin artmasına katkıda bulunur. Kuadriseps kasından gelen kuvvetin diz eklemine daha verimli bir şekilde iletilmesini sağlar.
- Kuadriseps kasının mekanik avantajını arttırma: Patella, uyluğun ön tarafındaki kuadriseps kasının diz eklemine bağlandığı noktayı değiştirerek, bu kasın mekanik avantajını arttırır. Bu sayede daha az kas kuvveti ile daha fazla güç üretebilir.
Yapısı:
- Üçgen şekil: Üçgen şeklinde olan patellanın ön yüzeyi dışbükey, arka yüzeyi ise eklem yüzeyini oluşturan konkav (içbükey) bir yapıdadır.
- Kıkırdak örtüsü: Patellanın arka yüzeyi, femur (uyluk kemiği) ile olan eklem yüzeyini oluşturan kalın bir kıkırdak tabakası ile kaplıdır. Bu kıkırdak, eklemin hareketini kolaylaştırır ve sürtünmeyi azaltır.
- Kemik dokusu: Patellanın gövdesi yoğun kompakt kemik dokusundan oluşur.
Patella ile ilgili problemler:
Patella, çeşitli problemlere maruz kalabilir, bunlardan bazıları:
- Patellofemoral ağrı sendromu (Runner's knee): Diz önünde ağrıya neden olan yaygın bir durumdur.
- Patellar dislokasyon (çıkık): Patellanın femur ile olan ekleminden çıkmasıdır.
- Patellar tendinit (jumper's knee): Diz kapağını baldır kemiğine bağlayan tendondaki iltihaplanmadır.
- Patellofemoral osteoartrit: Diz kapağı ve uyluk kemiği arasındaki eklemin aşınması ve yırtılmasıdır.
- Kıkırdak hasarı (kondromalazi): Patellanın altındaki kıkırdağın hasarıdır.
Patella ile ilgili ağrı veya sorunlar yaşarsanız, bir doktora veya fizyoterapiste başvurmak önemlidir. Doğru tanı ve tedavi planı, problemin ciddiyetine bağlı olarak değişir ve ilaç, fizik tedavi, ameliyat veya diğer yöntemleri içerebilir.