milden ne demek?

MİLDEN ya da tam adıyla Millî Denizaltı, Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ihtiyaçları doğrultusunda millî imkânlarla geliştirilip üretilmesi planlanan denizaltı projesi. Türk Deniz Kuvvetleri tarafından başlatılan kalkınma programı kapsamında tamamen yerli tasarım bir denizaltı için teknik ve operasyonel çalışmalar devam etmektedir.¹ Gölcük Tersanesi'nde üretilecek olan denizaltı projesi kapsamında STM kuruluşu tarafından çeşitli kavramsal tasarımlar da yapılmıştı ve STM'nin, Denizaltı Projesi'ni 2023 yılında tamamlayacağı açıklanmıştı.²

Reis sınıfı denizaltılardan sonra TDzKK envanterinde havadan bağımsız tahrik sistemli (AIP) 2. denizaltı olacak denizaltılarda sessiz seyir, gelişmiş torpido ve güdümlü füze fırlatma sistemlerinin yer alması planlanmaktadır.³ 2021 yılı içinde denizaltı torpido kovanlarının yer aldığı Section 50 olarak adlandırılan baş kısım Türkiye'de üretilmişti.⁴

MİLDEN Projesinden önce son yabancı lisanslı üretim projesi olan Yeni Tip Denizaltı Projesi (YTDP) kapsamında Savunma Sanayii Başkanlığı'nın (SSB) Almanya'nın ThyssenKrupp Marine Systems (TKMS) firmasıyla yaptığı 22 Haziran 2011 tarihli anlaşma ile U-214 AIP tipi 6 adet Reis Sınıfı Denizaltı'nın üretilmesi planlanmıştı.⁵

Denizaltıların 2030'lu yılların ikinci yarısından itibaren Deniz Kuvvetleri Komutanlığı envanterine alınması öngörülmektedir.⁶

MİLDEN Projesini destekler nitelikte yeni geliştirilen milli mühimmatlar da hazırlanmaktadır. 200 km menzilli milli gemisavar füze Atmaca, milli ağır torpido AKYA ve geliştirme süreci tamamlanan milli torpido aldatma/karıştırma sistemi ZARGANA bu denizaltılara da entegre edilecektir.⁷ Diğer yeni ürünlerden olan torpidoya karşı savunma torpidosu TORK ve ORKA adlı hafif torpidonun MİLDEN ve muhtemel ilki 22 Mart 2021'de⁸ denize indirilen TCG PiriReis (S-330) ile başlayan Reis sınıfı denizaltılarda (6 adet Reis sınıfı denizaltının üretilmesi planlanmaktadır⁹) kullanılacağı tahmin edilmektedir. Gezgin seyir füzesinin geliştirilmesi ile MİLDEN projesi kapsamında geliştirilecek denizaltılara entegre edilmesi ve denizaltıların saldırı menzilini büyük oranda artırması hedeflenmektedir.