Manololar (İspanyolca, kısaltılmış olarak majo, kadınlar için maja), on dokuzuncu yüzyılın başlarından itibaren Madrid sanat dünyası içerisinde yer alan, katıksız ve kibar Kastilya aksanıyla İspanyolca konuşan, özenli kıyafetleri ile dikkat çeken insanlara verilen isimdir. Manoloların kadınlarına maya (maja), erkeklerine ise majo denmektedir.1 Manolo kelimesi İspanyolca bir isim olan "Manuel"'in değiştirilmesi sonucunda oluşturulmuştur. Genellikle toplumun alt tabakalarından gelmelerine rağmen tarz sahibi, enerji dolu, her zaman iyi göründüklerine emin olan insanlardı.2 Kendilerini aristokrat gibi göstermek için büyük çaba harcayan manoloları bir süre sonra gerçek aristokratlar da taklit etmeye başladılar.3 Fransa'nın İspanya büyükelçisi J.-F. de Bourgoing gezi notlarına 1788 yılında mayalarla ilgili şunları yazdı:
Romantizm akımının Avrupa'ya yayılmasının ardından popüler olacak olan oryantalizmin cinsiyetçi ve ırkçı bakış açısına karşılık mayaların sanatta kullanılması sadece erotik bulunuyordu.4
İspanyol aristokrat kadınları da maya kılığına girmekten hoşlanıyorlardı.5 On dokuzuncu yüzyıla ait bu alt kültürün, kıyafet ve yaşam stilinin zengin İspanyol kadınlarınca taklit edilmesine mayayizm dendi.6 Bu kadınların eşleri de majo kılığında resmedildiler. Fakat erkekler eşlerine göre daha özgür olduklarından konuya daha az ilgi gösteriyorlardı. Mayalar, İspanyol kadınlarının on sekizinci yüzyıldaki özgürlük mücadelelerinde kullandıkları araçlardan biri oldu. Bu savaşlarında kadınlar kendilerini engellemeden daha özgürce konuşmaya, ilgilendikleri konular hakkında tartışmaya, eski adetleri ve düşünce tarzlarını yıkmaya başladılar. Örneğin, eteğin ayakkabıları örtmesi ve kadın ayakkabılarının görünmemesi kuralı bu dönemde yıkıldı. İspanyol ressam Francisco Goya da yaptığı portrelerde kadınları daha kısa etek boyuyla çizdi. Mayayizm, aristokrasi ile yerleşmiş olan sabit fikirlerin ve ahlakçı tabuların yıkılmasında büyük rol oynadı.7
Image:La cometa.jpg|La Cometa, Francisco Goya Image:Goya Maja ubrana2.jpg|Giyinik Maya, Francisco Goya Image:Goya Maja naga2.jpg|Çıplak Maya, Francisco Goya |Alba Düşesi, Francisco Goya
Crow, Thomas. The Tensions of Enlightenment: Goya. Nineteenth Century Art: A Critical History, Hazırlayan: Stephen Eisenman, Thomas Crow ve John Goodman, London: Thames and Hudson, 1994.
Orijinal kaynak: manolo. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page