lehim ne demek?
Lehim, metallerin birleştirilmesi için kullanılan, genellikle düşük erime noktasına sahip bir metal alaşımıdır. Lehimleme işlemi, iki metal yüzeyi lehimle birleştirerek, bunlar arasında güçlü ve iletken bir bağ oluşturmayı amaçlar. Lehimler, genellikle kalay (Sn), kurşun (Pb), gümüş (Ag), altın (Au) ve bakır (Cu) gibi metallerin çeşitli oranlarda karıştırılmasıyla üretilir. Lehim seçiminde, birleştirilecek metallerin türü, uygulama sıcaklığı ve istenen mekanik ve elektriksel özellikler dikkate alınır.
İşte lehim hakkında daha detaylı bilgi:
Lehim Türleri:
- Kalay-Kurşun (Sn-Pb) Lehimler: Eski ve yaygın olarak kullanılan bir lehim türüdür. Ucuz ve kolay lehimlenir ancak kurşun içeriği nedeniyle çevresel sorunlar yaratır. Avrupa Birliği ve birçok ülke, kurşun içeren lehimlerin elektronik ve bazı diğer uygulamalarda kullanımını kısıtlamıştır. Pb içermeyen lehimlerin tercih edilmesi yaygındır.
- Kalay-Gümüş (Sn-Ag) Lehimler: Kurşunsuz lehimlerin en yaygın türüdür. Daha yüksek erime noktalarına ve daha güçlü birleşimlere sahiptirler. Gümüş oranı, lehimin özelliklerini değiştirir.
- Kalay-Bakır (Sn-Cu) Lehimler: Yüksek mukavemet ve yüksek sıcaklık dayanımı gerektiren uygulamalarda kullanılır.
- Diğer Lehimler: Altın, gümüş ve diğer metaller içeren özel lehimler, yüksek güvenilirlik ve dayanıklılık gerektiren uygulamalarda kullanılır.
Lehimleme İşlemi:
Lehimleme işlemi genellikle aşağıdaki adımları içerir:
- Yüzey Hazırlığı: Birleştirilecek yüzeyler temiz ve parlak olmalıdır. Pas, oksit veya kirlilik lehimlemeyi engeller. Temizlik, fırçalama, kimyasal temizleyiciler veya aşındırıcı maddeler kullanılarak yapılır.
- Akı Uygulaması: Akı, oksitlenme önleyici bir maddedir ve lehimleme yüzeylerini temiz tutar, lehimin akışını kolaylaştırır.
- Lehimleme: Erimiş lehim, birleştirilecek yüzeylere uygulanır, genellikle lehimleme demiri veya lehimleme meşalesi ile.
- Soğuma: Lehim soğuyup katılaşana kadar bekletilir.
Lehimleme Uygulamaları:
Lehimleme, çok çeşitli uygulamalarda kullanılır, bunlardan bazıları:
- Elektronik: Elektronik devrelerde bileşenlerin lehimlenmesi.
- Sıhhi tesisat: Bakır boruların birleştirilmesi.
- Otomotiv: Otomobil parçalarının birleştirilmesi.
- Havacılık: Hava araçlarının bazı parçalarının birleştirilmesi.
- Mücevhercilik: Metal işleme ve mücevher yapımında.
Lehimin Özellikleri:
- Erime Noktası: Lehimlerin erime noktası, bileşimine bağlıdır. Kalay-kurşun lehimler nispeten düşük erime noktasına sahipken, kalay-gümüş lehimler daha yüksek erime noktalarına sahiptir.
- Akıcılık: Lehimin akışkanlığı, lehimlenme kolaylığını etkiler.
- Dayanıklılık: Lehimli birleşimin mukavemeti, lehim türü ve uygulama yöntemine bağlıdır.
- Elektriksel İletkenlik: Lehimler iyi elektriksel iletkenliğe sahiptir.
- Sıcaklık Dayanımı: Bazı lehimler yüksek sıcaklıklara dayanıklıdır.
Lehim seçimi, uygulamanın ihtiyaçlarına göre dikkatlice yapılmalıdır. Yanlış lehim seçimi, zayıf birleşimlere, arızalara ve güvenlik sorunlarına yol açabilir.