kriptoloji ne demek?

Kriptoloji Nedir?

Kriptoloji,Yunanca gizli anlamına gelen "kryptos" ve bilim anlamına gelen "logos" kelimelerinden türemiştir. Temel olarak, iletişimi gizli tutma veya bilgiyi güvenli bir şekilde saklama bilimidir. Kriptoloji, şifreleme (veriyi okunamaz hale getirme) ve şifre çözme (şifrelenmiş veriyi okunabilir hale getirme) gibi teknikleri içerir. Amaç, yetkisiz kişilerin bilgiye erişmesini engellemektir.

Kriptolojinin Temel Amaçları:

• Gizlilik (Confidentiality): Bilginin sadece yetkili kişiler tarafından erişilebilir olmasını sağlamak.
• Bütünlük (Integrity): Bilginin yetkisiz bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini önlemek.
• Kimlik Doğrulama (Authentication): İletişim kuran tarafların kimliklerini doğrulamak.
• İnkar Edilemezlik (Non-repudiation): Bir eylemi gerçekleştiren kişinin, bu eylemi gerçekleştirdiğini inkar etmesini engellemek.

Kriptolojinin Temel Bileşenleri:

• Açık Metin (Plaintext): Şifrelenmemiş, okunabilir veri.
• Şifreli Metin (Ciphertext): Şifrelenmiş, okunamaz veri.
• Anahtar (Key): Şifreleme ve şifre çözme işlemlerinde kullanılan gizli bilgi.
• Algoritma (Algorithm): Şifreleme ve şifre çözme işlemlerini gerçekleştiren matematiksel işlem.

Kriptoloji Alanındaki Temel Kavramlar:

• Simetrik Şifreleme: Şifreleme ve şifre çözme için aynı anahtarın kullanıldığı şifreleme türü. Örnekler: AES, DES.
• Asimetrik Şifreleme: Şifreleme ve şifre çözme için farklı anahtarların (bir genel anahtar ve bir özel anahtar) kullanıldığı şifreleme türü. Örnekler: RSA, ECC.
• Özet Fonksiyonları (Hash Functions): Veriyi sabit boyutlu bir özet değerine dönüştüren tek yönlü fonksiyonlar. Veri bütünlüğünü kontrol etmek için kullanılır. Örnekler: SHA-256, MD5.
• Dijital İmzalar: Bir belgenin veya verinin kaynağını ve bütünlüğünü doğrulamak için kullanılan elektronik imzalar.

Kriptolojinin Kullanım Alanları:

• İnternet Güvenliği: SSL/TLS protokolleri, güvenli web siteleri, e-ticaret.
• Veri Depolama Güvenliği: Veritabanı şifreleme, bulut depolama güvenliği.
• Kablosuz Ağ Güvenliği: WPA2/WPA3 protokolleri.
• Elektronik Posta Güvenliği: PGP/GPG şifreleme.
• Kripto Para Birimleri: Bitcoin, Ethereum gibi kripto para birimlerinin güvenliği.

Kriptoloji, sürekli gelişen ve değişen bir alandır. Yeni teknolojiler ve saldırı yöntemleri ortaya çıktıkça, kriptografik algoritmalar ve protokoller de sürekli olarak güncellenmekte ve iyileştirilmektedir.

Kategoriler