kolhoz ne demek?

Kolhoz (), (коллективное хозяйство) kollektivnoye hozyaystvo (kolektif tarımcılık) kelimelerinin kısaltılmış hâlidir. Çoğulu kolkhozi. SSCB'de tarım sektöründe örgütlenen "kolektif tarımla" uğraşan birlikler olarak tanımlanırlar.

Toprağın mülkiyeti devlete ait olmakla beraber, 99 yıllığına sembolik bir rakamla köylüye kiraya verilir. Bunun dışında devlet çiftliklerinden oluşan ve toprağın tamamı doğrudan devlet eliyle işletilen Sovhozlar vardır. Kolhoz çiftliklerine üye olan kişilere (eril) kolhoznik (ve dişi: kolhoznitsa) denilir.

Kolhoz üyelerine emeklerinin nicelik ve nitelikleri temel alınarak ödeme yapılırdı; emeğin niteliği mesleğe göre belirlenirdi. Kolhozlarda toprak, üretim araçları ve hayvanlar kolhozcu köylülerin kooperatif mülkiyetindeydi. Ancak kolhoz arazinin yanı sıra her kolhozcu ailesinin kendisine ait bahçesi, tarlası ve birkaç hayvanı bulunabilirdi. Üretim merkezî planda öngörülen hedefler göz önünde tutularak yapılırdı. Kolhoz ürünleri belirlenen fiyatlar üzerinden devlet kuruluşlarına satılırdı. Plan hedefinin üstünde gerçekleşen ya da aile topraklarında üretilen ürünler, arz-talep kuralına göre işleyen kolhoz pazarlarına satılırdı. Kolhozlar seçimle iş başına gelen bir büro tarafından yönetilirdi. Büro, bir yıl için kolhoz başkanı seçerdi.

Edebiyatta kolhoz

Kolhoz özellikle Sovyetler Birliği'ne bağlı ülkelerde yaşamış Kırgız, Tatar, Kırımlı gibi edebiyatçıların romanlarında işlediği veyahut ele aldığı konulardan biri olmuştur. Bunlar arasında Cengiz Aytmatov'un Cemile, Toprak Ana ve Elveda Gülsarı; Cengiz Dağcı'nın ise Onlar da İnsandı ve O Topraklar Bizimdi gibi eserler bulunur.¹