kitosan ne demek?
Kitosan, 'in deasetilasyonu ile elde edilen
lineer bir aminopolisakkarittir. Kitin ise, kabuklu deniz hayvanlarının
kabuklarında çok miktarda mevcut olan ve yeryüzünde selülozdan sonra en
fazla bulunan doğal bir biyopolimerdir. Kitin, bir N-asetil-D-glukozamin
polimeri ve kitosan ise bir D-glukozamin ve N-asetil-D-glukozamin
kopolimeridir. Deasetile edilmiş kitin, kitosan olarak adlandırılır.
Deasetilasyon işlemi, kitinin üzerindeki asetilamino
(-NH-CO-CH<sub>3</sub>) gruplarının amino (-NH<sub>2</sub>) gruplarına
dönüştürülmesi işlemidir. Bu deasetilasyon sonunda N-asetil-D-glukozamin
grupları tamamen dönüştürülemez ancak sayıları D-glukozamin gruplarına
göre azalır. Deasetilasyon derecesi, amino gruplarının sayısının,
asetilamino gruplarının sayısına oranı olarak tanımlanır. Deasetilasyon
işlemi sonunda kitin, kitosana %80-90 deasetilasyon derecesine kadar
yaklaşabilir. Kitosan çok etkili bir adsorbent olduğu için kullanım
alanları genelde bu amaca yöneliktir. Endüstriyel atıksularda
bulunabilen ve çöktürülerek uzaklaştırılması zahmetli olan
Cr<sup>+6</sup> gibi ağır metallerin kitosanla adsorplanarak
uzaklaştırılması mümkündür. Ayrıca toksik olmaması ve biyoaktif
özelliklerinin de bulunmasından dolayı kitosan, ilaç sanayi ve medikal
uygulamalarda da sıkça kullanılmaktadır. Kitosanın günümüzdeki en yaygın
kullanımı, sindirim sistemindeki yağları tutarak bloke etmesi sebebiyle
zayıflama haplarındadır.
Tıp ve askeri alanda kullanımı;
Kitosan, kanama olan bölgeye uygulandığında elektrostatik etkileşimler
sayesinde eritrosit hücrelerini yara ağzına doğru çekmek suretiyle
pıhtılaşmayı sağlamaktadır. Bu sebeple ameliyatlarda ya da askeri alanda
yaralanmalarda kan durdurucu olarak kullanılmaktadır.
Tüm bu özelliklerinin yanı sıra, toksik olmaması nedeniyle kitosanın
gıda endüstrisinde antimikrobiyel ve antioksidan etki sağlamak,
durultma, esmerleşme inhibisyonu, emülsiyon oluşturma, yenilebilir film
oluşturma, nem tutma, kıvam arttırma, absorbsiyon vb. amaçlarla gıda
katkı maddesi olarak kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır.
Kanama Durdurucu Celox'un bulunmasında etkin rol alan bilim adamı Edwim
Lee Johnson'nun Washington eyaletinin değişik okyanus kıyılarında
yaptığı şaşırtıcı gözlemleri sonucunda bulunmuştur. Sahil boyunca
parçalanmış ve bacakları kopmuş yengeçlerin herhangi bir kanamaya maruz
kalmadıklarını tespit ettikten sonra araştırmalarını bu yönde
yoğunlaştıran Dr. Edwim Lee Johnson yengeçlerin kanamalarının olmadığını
ve de yaraların hızlı, temiz ve sorunsuz iyileşmesinin nedeninin
crustaceousların kabuklarındaki
(:en:exoskeleton) kitosan
(:en:chitosan) maddesinin olduğunu
belirledikten sonra CELOX Kanama Durdurucu'nun geliştirilmesi için
çalışmalara başlamış Haziran 2006 tarihinde de FDA'den onay alarak Acil
Tıp için olmazsa olmaz olan kanama durdurucuyu bulmuştur. Celox
markasının anlamı hücre kitlemedir. Ürünün ilk kullanıcılarının silahlı
kuvvetler olması yapılan birçok araştırmaların askeri kökenli hastaneler
olması dikkat çekmektedir. Özellikle ABD donanmasının bağımsız
çalışmasında 48 denek femoral arter tam kesisini p=0,001 olmak kaydıyla
%100 durdurması, 180 dakika süresince tekrar kanama yapmaması ve ürünün
anti bakteriyel, anti mikrobik ve fungisit olması ürünün ABD, NATO ve
birçok ülkenin silahlı kuvvetlerinin envanterine girmesini sağlamıştır.
(14)
Kaynakça
- Comparison of Structural and Hemostatic Properties of the
Poly-N-Acetyl Glucosamine Syvek Patch With Products Containing
Chitosan THOMAS H. FISCHER,1* RAYMOND CONNOLLY,2 HEMANT S. THATTE,3
AND STEVEN S. SCHWAITZBERG2 1Department of Pathobiology and
Laboratory Medicine, University of North Carolina at Chapel Hill,
Chapel Hill, North Carolina 27516 2Department of Surgery, New
England Medical Center, Boston, Massachusetts 02111 3Department of
Surgery, VA Boston Healthcare System, Harvard Medical School,
Boston, Massachusetts 02115MICROSCOPY RESEARCH AND TECHNIQUE
63:168–174 (2004)
- Molecular modeling and simulation of ion-conductivity in chitosan
membranes Ernesto Lopez-Chavez*, Jose Manuel Martinez-Magadan, Raul
Oviedo-Roa, Javier Guzman, Joel Ramirez-Salgado, Jesus Marin-Cruz
Programa de Ingenieria Molecular, Instituto Mexicano del Petroleo,
Meksiko, Received 19 October 2004; received in revised form 25 April
2005; accepted 30 April 2005 Available online 1 July 2005 Polymer
46 (2005) 7519–7527
- A platelet-derived growth factor releasing chitosan/coral composite
scaffold for periodontal tissue engineering Yufeng Zhang1, Yining
Wang1, Bin Shi, Xiangrong Cheng Key Laboratory for Oral Biomedical
Engineering of Ministry Education, School and Hospital of
Stomatology, Wuhan University, Wuhan 430079, PR China Received 25
September 2006; accepted 29 November 2006 Biomaterials 28 (2007)
1515–1522
- Making Sense of the Preclinical Literature on Advanced Hemostatic
Products Anthony E. Pusateri, PhD, John B. Holcomb, MD, Bijan S.
Kheirabadi, PhD, Hasan B. Alam, MD, Charles E. Wade, PhD, and
Kathy L. Ryan, PhD J Trauma. 2006;60:674–682.
- A Special Report on the Chitosan-based Hemostatic Dressing:
Experience in Current Combat Operations Ian Wedmore, MD, John G.
McManus, MD, MCR, Anthony E. Pusateri, PhD, and John B. Holcomb, MD
J Trauma. 2006;60:655– 658.
- Hemostatic Activity of Chitosan in Wound Management, MINNESOTA
MINING AND MFG CO ST PAUL WOUND MANAGEMENT PRODUCTS LAB
http://handle.dtic.mil/100.2/ADA304249, Defense Technical
Information Center USA
- Hemostasis in the Absence of Clotting Factors Joanne Favuzza, BS,
and Herbert B. Hechtman, MD J Trauma. 2004;57:S42–S44.
- The effect of chitosan (poly-N-acetyl glucosamine) on lingual
hemostasis in heparinized rabbits.Klokkevold PR, Fukayama H, Sung
EC, Bertolami CN. Section of Periodontics, UCLA School of Dentistry,
Los Angeles, CA 90095-1668, USA. J Oral Maxillofac Surg. 1999
Jan;57(1):49-52
- Chitosan Derivatives Killed Bacteria by Disrupting the Outer and
Inner Membrane JAE-YOUNG JE AND SE-KWON KIM* Department of
Chemistry, Pukyong National University, Busan 608-737, Korea J.
Agric. Food Chem. 2006, 54, 6629-6633
- Antibacterial effects of Chitosan solution® against Legionella
pneumophila, Escherichia coli, and Staphylococcus aureus Takanori
Fujimoto a, Yasuo Tsuchiya a,⁎, Michinori Terao b, Kazutoshi
Nakamura a, Masaharu Yamamoto a Department of Community Preventive
Medicine, Niigata University Graduate School of Medical and Dental
Sciences, Niigata 951-8510, Japan b Department of Medical
Technology, School of Health Sciences Faculty of Medicine, Niigata
University, Niigata 951-8518, Japan Received 15 October 2005;
received in revised form 5 May 2006; accepted 6 June 2006
International Journal of Food Microbiology 112 (2006) 96–101
- Characterization of the Opsonic and Protective Activity against
Staphylococcus aureus of Fully Human Monoclonal Antibodies Specific
for the Bacterial Surface Polysaccharide Poly-N-Acetylglucosamine
Casie Kelly-Quintos,1,2 Lisa A. Cavacini,1,3 Marshall R. Posner,1,3
Donald Goldmann,1,4 and Gerald B. Pier1,2*
- Fungistatic activity of modified chitosans against Saprolegnia
parasitica. Muzzarelli RA, Muzzarelli C, Tarsi R, Miliani M,
Gabbanelli F, Cartolari M. Centre for Innovative Biomaterials,
Faculty of Medicine, University of Ancona, Via Ranieri 67, IT-60100
Ancona, Italy. Biomacromolecules. 2001 Spring;2(1):165-9.
- Preparation and Characterization of Chitosan-Based Nanocomposite
Films with Antimicrobial Activity JONG-WHAN RHIM,*,† SEOK-IN HONG,§
HWAN-MAN PARK,# AND PERRY K. W. NG^ Department of Food Engineering,
Mokpo National University, 61 Dorimri, Chungkyemyon, Muangun
534-729, Chonnam, Republic of Korea; Korea Food Research Institute,
San 46-1, Baekhyun-dong, Bundang-gu, Seongnam-si 463-746,
Kyonggi-do, Republic of Korea; Composite Materials and Structures
Center, 2100 Engineering Building, Michigan State University, East
Lansing, Michigan 48824-1226; and Department of Food Science and
Human Nutrition, Michigan State University, East Lansing, Michigan
48824-1224 J. Agric. Food Chem. 2006, 54, 5814-5822
- ALTERNATİF BİR HEMOSTAT: CELOX, HemCon ve QUIKCLOT
KIYASLAMASIBuddy G. Kozen, MD, LCDR, MC, USN, Sara J. Kircher, BS,
RLAT, Jose Henao, MD, LCDR, MC, USN, Fermin S. Godinez, DO,
Andrew S. Johnson, MD, CDR, MC, USN, ACAD EMERG MED, Ocak 2008 Vol:
15 No:1, www.aemj.org
- Celox Ürün Deney Sonuçları: GATA Raporu: 3050-85-07/Pl.Ks. 1511-8688
- Exploring Hemostatic Affect of Local Chitosan (CELOX®) in a Young
Sheep Modelwith severe femoral artery and vein bleeding, Yrd. Doç.
Dr. Gürkan ERSOY Dokuz Eylül Hastanesi Acil Tıp Anabilim Dalı
Öğretim Üyesi, Uzm. Dr. Ülkümen RODOPLU Aile Hekimliği Uzmanı,
Alsancak Devlet Hastanesi, Avrupa Acil Tıp Birliği Başkan Vekili,
Prof. Dr. Osman YILMAZ, Dokuz Eylül Hastanesi Laboratuvar Hayvanları
Anabilim Dalı Başkanı, Doç. Dr. Necati GÖKMEN, Anesteziyoloji
Uzmanı, Dokuz Eylül Hastanesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon
Anabilim Dalı Öğretim Üyesi, Dr. Özgür DİKME, Araştırma Görevlisi,
Dokuz Eylül Hastanesi Acil Tıp Anabilim Dalı, Dr. Aslı AYDINOĞLU,
Araştırma Görevlisi, Dokuz Eylül Hastanesi Acil Tıp Anabilim Dalı,
Dr. Okyanus ORHAN, Celal Bayar Üniversitesi, Biyomarine, Microbiolog
- Advanced Hemostatic Dressing Development Program:Animal Model
Selection Criteria and Results of a Study of Nine Hemostatic
Dressings in a Model of Severe Large Venous Hemorrhage and Hepatic
Injury in Swine Anthony E. Pusateri, PhD, Harold E. Modrow, PhD,
Richard A. Harris, DVM, MS, John B. Holcomb, MD, John R. Hess, MD,
MPH, Robert H. Mosebar, MD, Thomas J. Reid, MD, PhD, James H.
Nelson, PhD, Lleon W. Goodwin, Jr., MD, Glenn M. Fitzpatrick, PhD,
Albert T. McManus, PhD, David T. Zolock, PhD, Jill L. Sondeen, PhD,
Rhonda L. Cornum, PhD, MD, and Raul S. Martinez, BS, J Trauma.
2003;55:518 –526
Dış bağlantılar
Orijinal kaynak: kitosan. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Kategoriler