kataloglama ne demek?

Kataloglama Nedir?

Kataloglama, kütüphaneler, arşivler, müzeler ve diğer bilgi merkezlerinde bulunan kaynakların (kitaplar, dergiler, haritalar, ses kayıtları, görsel-işitsel materyaller vb.) tanımlanması, organize edilmesi ve erişilebilir hale getirilmesi işlemidir. Amaç, kullanıcıların aradıkları bilgiye kolay ve hızlı bir şekilde ulaşmalarını sağlamaktır.

Kataloglamanın Temel Unsurları:

Tanımlama: Kaynağın bibliyografik bilgilerini (yazar, başlık, yayın yeri, yayın tarihi, vb.) doğru ve eksiksiz bir şekilde belirlemektir. Bu bilgiler, genellikle uluslararası standartlara (örneğin, AACR2 veya RDA) uygun olarak kaydedilir.
Sınıflandırma: Kaynağın konusunu belirleyerek, belirli bir sınıflandırma sistemine (örneğin, Dewey Onlu Sınıflama Sistemi veya Kongre Kütüphanesi Sınıflama Sistemi) göre bir numara atanmasıdır. Bu numara, kaynağın raflarda veya elektronik ortamda düzenlenmesini sağlar.
Konu Başlıkları: Kaynağın içeriğini en iyi şekilde yansıtan konu başlıklarının atanmasıdır. Bu başlıklar, kullanıcıların konu bazlı aramalar yaparak ilgili kaynaklara ulaşmalarına yardımcı olur. Örneğin, konu başlığı atama işlemi, içeriğin doğru şekilde indekslenmesini sağlar.
Yetke Kontrolü: Yazar adları, konu başlıkları ve diğer yetke verilerinin tutarlılığını sağlamak için kullanılan bir süreçtir. Bu sayede, farklı kaynaklarda aynı yazarın veya konunun farklı şekillerde yazılmasının önüne geçilir ve arama sonuçlarının doğruluğu artırılır. Yetke kontrolü ile ilgili daha fazla bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

Kataloglama Türleri:

Betimleyici Kataloglama: Kaynağın fiziksel ve bibliyografik özelliklerini (yazar, başlık, yayın yeri, vb.) tanımlamaya odaklanır.
Konu Kataloglama: Kaynağın içeriğini analiz ederek, konu başlıkları ve sınıflandırma numaraları atamaya odaklanır.

Günümüzde Kataloglama:

Günümüzde kataloglama, büyük ölçüde otomasyon ve dijital teknolojilerle entegre olmuştur. Kütüphaneler, online kataloglar (OPAC) ve kütüphane otomasyon sistemleri kullanarak kataloglama işlemlerini daha verimli bir şekilde yürütmektedir. Metadata standartları ve uygulamaları da kataloglama süreçlerinde giderek daha önemli hale gelmektedir.