karstik ne demek?

Karstik Arazi

Karstik arazi, suda kolayca çözünebilen kayaçların (başta kalker olmak üzere jips, dolomit ve kaya%20tuzu) bulunduğu bölgelerde, suyun kimyasal aşındırması sonucu oluşan kendine özgü yer şekillerine sahip arazilerdir. Bu tür arazilerde, yağmur suları ve yer altı suları kayaçları çözerek çeşitli yüzey ve yeraltı şekillerinin oluşmasına neden olur.

Karstik şekiller başlıca şunlardır:

• Yüzey Şekilleri:

  • Lapya: Kalker yüzeyinde oluşan küçük, oluk şeklindeki erime çukurlarıdır.
  • Dolin: Lapyaların birleşmesiyle oluşan, huni şeklinde çukurlardır.
  • Uvala: Birkaç dolinin birleşmesiyle oluşan daha büyük çukurlardır.
  • Polye: Ovala veya birkaç uvalanın birleşmesiyle oluşan, geniş ve düz tabanlı ovalardır. Genellikle tabanında alüvyon birikimi görülür.
  • Obruk: Yeraltı mağaralarının tavanının çökmesiyle oluşan derin çukurlardır.
  • Kör%20vadi: Suyun aktığı bir vadinin, bir dolinde veya obrukta kaybolmasıyla oluşan vadilerdir.
  • Kalker%20penceresi: Yeraltı sularının yüzeye çıktığı noktalarda, tavanın çökmesiyle oluşan açıklıklardır.

• Yeraltı Şekilleri:

  • Mağara: Yeraltı sularının kayaçları çözmesiyle oluşan boşluklardır.
  • Galeri: Mağaraların içindeki dar geçitlerdir.
  • Sarkıt: Mağara tavanından aşağıya doğru sarkan, kalsiyum karbonat birikintileridir.
  • Dikit: Mağara tabanından yukarıya doğru yükselen, kalsiyum karbonat birikintileridir.
  • Sütun: Sarkıt ve dikitlerin birleşmesiyle oluşan yapıdır.

Karstik Arazinin Özellikleri:

• Su yüzeyde az bulunur, genellikle yer altında akar.
• Toprak incedir veya hiç yoktur.
• Tarım için elverişsizdir.
• Yeraltı suyu potansiyeli yüksektir.
• Mağaralar turizm açısından önemlidir.
• Su kirliliği riski yüksektir (sular yer altına kolayca sızdığı için).
• Yer altı suları hızla hareket eder.

Karstik Bölgelerde Yaşanan Sorunlar:

• Su kaynaklarının kirlenmesi
• Obruk oluşumu ve zemin çökmesi
• Su kıtlığı
• Tarım arazilerinin azlığı