istimlak ne demek?

İstimlak, bir kamu hizmetinin veya kamu yararının gerektirdiği durumlarda, özel mülkiyette bulunan taşınmaz malların devlet veya kamu tüzel kişileri tarafından, bedeli ödenerek kamulaştırılması işlemidir. Temel olarak mülkiyet hakkına bir müdahale niteliği taşır.

İstimlak süreci genellikle şu adımları içerir:

1. Kamu Yararı Kararı Alınması: İstimlakın yapılabilmesi için öncelikle ilgili idare tarafından bir kamu yararı kararı alınması gerekir. Bu karar, istimlakın hangi amaçla ve hangi kamu hizmeti için yapılacağını belirler.
2. Satın Alma Usulü ile Anlaşma Girişimi: İdare, istimlak edilecek taşınmazın sahibiyle öncelikle satın alma usulü ile anlaşmaya çalışır. Taşınmazın değeri, bilirkişi raporları ve piyasa koşulları dikkate alınarak belirlenir.
3. Anlaşma Sağlanamazsa Dava Açılması: Satın alma usulü ile anlaşma sağlanamazsa, idare kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescili davası açar. Mahkeme, taşınmazın değerini yeniden tespit eder ve kamulaştırma bedelini belirler.
4. Kamulaştırma Bedelinin Ödenmesi ve Tescil: Mahkeme tarafından belirlenen kamulaştırma bedeli taşınmaz sahibine ödenir ve taşınmaz, idare adına tescil edilir.

İstimlak sürecinde taşınmaz sahibinin hakları da güvence altındadır. Taşınmaz sahibi, kamulaştırma işlemine karşı yargı yoluna başvurabilir, kamulaştırma bedelinin arttırılması talebinde bulunabilir veya kamulaştırmanın iptalini isteyebilir. Ayrıca, bedelde anlaşma halinde de dava açılabilir.

İstimlak ile ilgili temel yasal düzenleme Kamulaştırma Kanunu'dur (ilgili kanun metni).