istinabe ne demek?

İstinabe, hukuk usulünde, bir mahkemenin kendi yargı çevresi dışında bulunan bir tanığın dinlenmesi veya bir delilin toplanması için başka bir mahkemeden yardım istemesidir. Bu işlem, genellikle tanığın veya delilin bulunduğu yerdeki mahkeme aracılığıyla yapılır. İstinabe yoluyla elde edilen bilgiler, asıl davayı gören mahkeme tarafından değerlendirilir.

İstinabe, özellikle dava sürecinin etkin ve adil bir şekilde yürütülmesi için önemli bir araçtır. Tanığın veya delilin uzak bir yerde bulunması, yargılama sürecini zorlaştırabilir veya imkansız hale getirebilir. İstinabe sayesinde, bu tür zorlukların üstesinden gelinerek delillerin toplanması ve tanıkların dinlenmesi sağlanır.

İstinabe süreci genellikle şu adımları içerir:

1. Asıl davayı gören mahkeme, istinabe talebini içeren bir yazı hazırlar. Bu yazıda, dinlenmesi istenen tanığın kimliği, adresi ve sorulacak sorular gibi bilgiler yer alır.
2. Bu yazı, tanığın veya delilin bulunduğu yerdeki mahkemeye gönderilir.
3. İstinabe talebini alan mahkeme, tanığı dinler veya delili toplar. Bu işlem, kendi yargılama usullerine göre yapılır.
4. Elde edilen bilgiler, tutanak altına alınır ve asıl davayı gören mahkemeye gönderilir.
5. Asıl davayı gören mahkeme, istinabe yoluyla elde edilen bilgileri değerlendirerek kararını verir.

İstinabe, uluslararası hukukta da sıkça başvurulan bir yöntemdir. Bir ülkedeki mahkeme, başka bir ülkedeki tanığın dinlenmesi veya delilin toplanması için o ülkenin mahkemesinden istinabe yoluyla yardım isteyebilir. Bu tür durumlarda, ülkeler arasındaki adli yardımlaşma anlaşmaları önemli rol oynar.