ikileme ne demek?

İkileme, bir kavramı, durumu veya anlamı pekiştirmek, güçlendirmek, daha etkili kılmak veya farklı nüanslar katmak amacıyla, anlamları birbirine yakın, karşıt veya ses bakımından birbirini andıran iki kelimenin yan yana kullanılmasıyla oluşturulan söz öbeğidir. Türkçede sıkça başvurulan bir anlatım yoludur.

İkilemeler şu şekillerde oluşabilir:

• Anlamdaş Kelimelerle Oluşan İkilemeler: Aynı veya benzer anlamı taşıyan iki kelimenin bir araya gelmesiyle oluşur. Örneğin: güçlü kuvvetli, sağ sağlam. Daha fazla bilgi için: Anlamdaş İkilemeler

• Karşıt Anlamlı Kelimelerle Oluşan İkilemeler: Zıt anlamlı iki kelimenin bir arada kullanılmasıyla oluşur. Örneğin: aşağı yukarı, iyi kötü. Daha fazla bilgi için: Karşıt Anlamlı İkilemeler

• Yakın Anlamlı Kelimelerle Oluşan İkilemeler: Anlamları birbirine çok yakın olan kelimelerin bir araya gelmesiyle oluşur. Örneğin: kılık kıyafet, doğru dürüst.

• Biri Anlamlı Biri Anlamsız Kelimelerle Oluşan İkilemeler: Kelimelerden biri anlamlıyken diğeri tek başına bir anlam ifade etmeyebilir. Örneğin: eski püskü, eğri büğrü.

• İkisi de Anlamsız Kelimelerle Oluşan İkilemeler: Her iki kelimenin de tek başına bir anlamı yoktur. Genellikle ses uyumuyla oluşturulurlar. Örneğin: abur cubur, ıvır zıvır.

• Yansıma Sözcüklerle Oluşan İkilemeler: Doğadaki seslerin taklidi olan sözcüklerin kullanılmasıyla oluşur. Örneğin: şırıl şırıl, güm güm.

İkilemeler genellikle ayrı yazılır ve aralarına herhangi bir noktalama işareti konulmaz. Ancak bazı durumlarda pekiştirme amacıyla kullanılan ikilemeler bitişik yazılabilir (Örn: sırılsıklam).