idealistlik ne demek?

İdealizm

İdealizm, gerçekliğin temel doğasının zihinsel veya ruhsal olduğuna dair felsefi bir görüştür. Maddeciğin aksine, idealistler maddenin bağımsız bir varoluşa sahip olmadığını, bilincin veya zihnin bir ürünü olduğunu savunurlar. Başka bir deyişle, dünya ve içindeki her şey, zihnimizdeki fikirler, düşünceler veya algılardan oluşur.

İdealizmin temel prensipleri şunlardır:

  • Gerçeklik Zihinseldir: Evrenin temelinde madde değil, zihin, bilinç veya fikirler yatar.
  • Madde Bağımsız Olarak Var Olmaz: Madde, zihnin bir yansıması veya ürünüdür. Dış dünya, zihnimizin algıladığı ve yorumladığı fikirlerden ibarettir.
  • Bilgi Zihindedir: Bilgi, dış dünyayı doğrudan algılamak yerine, zihnin kendi içindeki fikirleri anlamasıyla elde edilir.

İdealizmin farklı türleri bulunmaktadır:

  • Subjektif İdealizm (Benimcilik): Gerçekliğin bireyin algılarıyla sınırlı olduğunu savunur. Örneğin, George Berkeley'in idealizmi buna örnektir.
  • Objektif İdealizm: Gerçekliğin, bireysel zihinlerden bağımsız olarak var olan evrensel bir zihin veya bilinç tarafından oluşturulduğunu savunur. Platon'un fikirler dünyası bu görüşe yakındır.
  • Transendental İdealizm: Immanuel Kant'ın geliştirdiği bu idealizm türü, gerçekliğin hem zihinsel hem de nesnel unsurlara sahip olduğunu savunur. Zihnin, dış dünyayı algılama biçimini şekillendiren önsel kategorileri vardır.

İdealizm, felsefe tarihinde önemli bir yer tutar ve epistemoloji (bilgi felsefesi) ve metafizik (varlık felsefesi) gibi alanlarda derin etkiler bırakmıştır. Ayrıca, etik, estetik ve din felsefesi gibi alanlarda da idealist yaklaşımlar bulunmaktadır.