hipertiroidi ne demek?
Hipertiroidi, tiroid bezinin aşırı miktarda tiroid hormonu (tiroksin ve triiyodotironin) üretmesi durumudur. Bu hormonlar vücuttaki birçok metabolik süreçte hayati rol oynarlar ve fazla miktarda bulunmaları, vücudun hızını aşırı derecede artırarak çeşitli belirtilere ve sağlık sorunlarına yol açar.
Hipertiroidinin Belirtileri:
Belirtiler kişiden kişiye değişmekle birlikte, en yaygın olanları şunlardır:
- Hızlı kalp atışı (taşikardi): Kalp atış hızının artması ve düzensiz kalp atışı hissi.
- Titreme (tremor): Ellerde, kollarda ve bazen de bacaklarda istemsiz titreme.
- Sinirlilik ve huzursuzluk: Anksiyete, gerginlik ve kolayca sinirlenmek.
- Uykusuzluk: Uykuya dalmakta güçlük çekme veya uykunun kısa ve dinlendirici olmaması.
- Aşırı terleme: Sıcak basması ve aşırı terlemenin sıkça yaşanması.
- İştah artmasına rağmen kilo kaybı: Daha fazla yemek yiyerek kilo vermenin yaşanması.
- İshal: Sık ve sulu dışkılama.
- Kas güçsüzlüğü ve kas ağrısı: Kasların zayıflaması ve ağrıması.
- Menstrual düzensizlikleri: Adet döngüsünün değişmesi.
- Gözlerin şişmesi ve dışa doğru çıkması (eksoftalmi): Gözlerin dışa doğru çıkması, göz kapaklarının şişmesi ve gözlerin kuruması. Bu belirti Graves hastalığında daha sık görülür.
- Cilt değişiklikleri: Cilt incelip nem kaybedebilir. Saç dökülmesi olabilir.
Hipertiroidinin Nedenleri:
Hipertiroidinin en yaygın nedeni Graves hastalığıdır. Bu otoimmün bir hastalıktır, yani bağışıklık sistemi yanlışlıkla tiroid bezine saldırır ve aşırı hormon üretmesine neden olur. Diğer nedenler şunlardır:
- Toksik multinodüler guatr: Tiroid bezinde birden fazla nodül oluşması ve bu nodüllerin aşırı tiroid hormonu üretmesi.
- Toksik adenom: Tiroid bezinde tek bir nodülün aşırı tiroid hormonu üretmesi.
- Tiroid iltihabı (tiroidit): Tiroid bezinin iltihaplanması, bazen geçici olarak fazla hormon salınımına neden olabilir.
- Hipertiroidiye neden olan ilaçlar: Bazı ilaçlar yan etki olarak hipertiroidiye neden olabilir.
- Hamilelik: Gebelik sırasında geçici bir hipertiroidi durumu yaşanabilir.
Hipertiroidinin Tanısı:
Tanı için doktorunuz aşağıdaki testleri isteyebilir:
- Tiroid fonksiyon testleri (TSH, T3, T4): Kan testleriyle tiroid hormon seviyeleri ölçülür.
- Tiroid taraması: Tiroid bezinin görüntüsünü elde etmek için yapılan bir test.
- İğne aspirasyon biyopsisi: Tiroid nodüllerinin incelenmesi için yapılan bir işlem.
Hipertiroidinin Tedavisi:
Tedavi, hipertiroidinin nedenine ve şiddetine bağlıdır. Tedavi seçenekleri şunlardır:
- Antitiroid ilaçlar: Tiroid hormon üretimini azaltan ilaçlar.
- Radyoaktif iyot tedavisi: Tiroid bezinin radyoaktif iyotla yok edilmesi.
- Tiroid cerrahisi: Tiroid bezinin ameliyatla alınması.
- Beta blokerler: Kalp atış hızını ve diğer semptomları kontrol etmeye yardımcı olan ilaçlar.
Komplikasyonlar:
Tedavi edilmeyen hipertiroidi, aşağıdaki gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir:
- Kalp hastalıkları: Kalp ritim bozuklukları ve kalp yetmezliği.
- Osteoporoz: Kemiklerin zayıflaması.
- Gebelik komplikasyonları: Gebelikte sorunlara neden olabilir.
- Tiroid fırtınası (tiroid krizi): Nadir fakat yaşamı tehdit eden bir durum.
Hipertiroidi ciddi bir durum olabilir, bu nedenle belirtiler yaşıyorsanız bir doktora başvurmanız önemlidir. Erken tanı ve tedavi, komplikasyon riskini azaltmaya yardımcı olur. Bu bilgiler tıbbi tavsiye yerine sadece genel bilgi amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka bir sağlık uzmanına danışmalısınız.