hiperandrojenizm ne demek?
Hiperandrojenizm Nedir?
Hiperandrojenizm, kadınlarda erkeklik hormonları olarak bilinen androjenlerin (testosteron gibi) normalden yüksek seviyelerde bulunması durumudur. Bu durum çeşitli belirtilere yol açabilir ve genellikle altta yatan hormonal dengesizliklerin bir işaretidir.
Belirtileri:
- Hirsutizm (Aşırı tüylenme): Kadınlarda normalde görülmeyen bölgelerde (örneğin, yüz, göğüs, sırt) erkek tipi kıllanma.
- Akne: Özellikle yetişkinlik döneminde ortaya çıkan ve tedaviye dirençli olabilen sivilceler.
- Saç Dökülmesi (Androgenetik Alopesi): Erkek tipi saç dökülmesi, saç çizgisinin gerilemesi veya tepe bölgesinde seyrekleşme.
- Adet Düzensizlikleri: Seyrek adet görme (oligomenore), adet görememe (amenore) veya düzensiz adet döngüleri.
- Kısırlık: Yumurtlama sorunları nedeniyle gebe kalmakta zorluk.
- Sesin Kalınlaşması
- Kas Kütlesinde Artış
- Klitoriste Büyüme
- Sebore (Yağlı cilt): Ciltte aşırı yağlanma ve parlaklık.
Nedenleri:
- Polikistik Over Sendromu (PKOS): En yaygın nedenlerden biridir. Yumurtalıklarda çok sayıda küçük kist oluşumu ve hormonal dengesizliklerle karakterizedir.
- Konjenital Adrenal Hiperplazi (KAH): Doğuştan gelen bir enzim eksikliği sonucu adrenal bezlerin aşırı androjen üretmesi.
- Androjen Salgılayan Tümörler: Yumurtalıklarda veya adrenal bezlerde oluşan ve aşırı androjen üreten tümörler.
- İlaçlar: Bazı ilaçlar, örneğin anabolik steroidler, hiperandrojenizme neden olabilir.
- İdiyopatik Hiperandrojenizm: Nedeni belirlenemeyen durumlar.
Teşhis:
- Fiziksel muayene ve tıbbi öykü.
- Hormon Testleri: Kan testleri ile testosteron, DHEAS, SHBG gibi androjen seviyelerinin ölçülmesi.
- Görüntüleme Yöntemleri: Ultrason, BT veya MR gibi yöntemlerle yumurtalıkların ve adrenal bezlerin incelenmesi.
Tedavi:
Tedavi, hiperandrojenizmin nedenine ve semptomların şiddetine bağlı olarak değişir. Tedavi seçenekleri şunları içerebilir:
- Doğum Kontrol Hapları: Androjen üretimini baskılayarak semptomları hafifletebilir.
- Anti-Androjen İlaçlar: Androjenlerin etkisini bloke ederek hirsutizm, akne ve saç dökülmesini tedavi edebilir. Örneğin, spironolakton ve flutamid.
- İnsülin Duyarlılığını Artıran İlaçlar: PKOS'lu kadınlarda insülin direncini azaltarak androjen seviyelerini düşürebilir. Örneğin, metformin.
- Lazer Epilasyon veya Elektroliz: Hirsutizmi tedavi etmek için.
- Cerrahi: Androjen salgılayan tümörlerin çıkarılması için.
Hiperandrojenizm belirtileri yaşayan kadınların bir doktora başvurması önemlidir. Erken teşhis ve tedavi, semptomların kontrol altına alınmasına ve uzun vadeli sağlık sorunlarının önlenmesine yardımcı olabilir.