hiperglisemi ne demek?

Hiperglisemi, kandaki glikoz (şeker) seviyesinin normalin üzerinde olması durumudur. Normal kan şekeri seviyesi açlık durumunda genellikle 70-100 mg/dL (miligram/desilitre) arasındadır. Hiperglisemi, bu seviyenin üzerine çıktığında ortaya çıkar. Ciddi ve uzun süreli hiperglisemi, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Hiperglisemide İki Ana Tip Vardır:

• Tip 1 Diyabet Hiperglisemisi: Tip 1 diyabette, pankreas insülin üretmez veya çok az miktarda üretir. İnsülin, kandaki glikozun hücrelere girmesi ve enerjiye dönüşmesi için gereklidir. İnsülin eksikliğinde glikoz kan dolaşımında kalır ve hiperglisemiye neden olur.

• Tip 2 Diyabet Hiperglisemisi: Tip 2 diyabette, vücut yeterince insülin üretmeyebilir veya vücut insüline yeterince yanıt vermez (insülin direnci). Bu durum, kandaki glikoz seviyesinin yükselmesine ve hiperglisemiye yol açar.

Hiperglisemiye Neden Olan Diğer Faktörler:

• Gestasyonel diyabet: Hamilelik sırasında gelişen ve doğumdan sonra genellikle kaybolan bir glukoz tolerans bozukluğu.
• Pankreatit (pankreas iltihabı): Pankreasın insülin üretme yeteneğini etkiler.
• Bazı ilaçlar: Kortikosteroidler, diüretikler ve bazı antipsikotik ilaçlar gibi bazı ilaçlar kan şekerini yükseltebilir.
• Yetersiz fiziksel aktivite: Egzersiz, kasların glikozu kullanmasına yardımcı olur ve kan şekeri seviyelerini düzenler.
• Yüksek karbonhidratlı diyet: Şeker ve rafine karbonhidratlar kan şekeri seviyelerini hızla yükseltebilir.
• Stres: Stres hormonları kan şekerini yükseltir.
• Enfeksiyonlar: Vücudun enfeksiyonla savaşmak için kullandığı süreçler kan şekeri seviyelerini etkileyebilir.

Hipergliseminin Belirtileri:

Hipergliseminin belirtileri hafif veya ciddi olabilir ve bireyden bireye değişir. Bunlar şunları içerebilir:

• Aşırı susama (polidipsi)
• Sık idrara çıkma (poliüri)
• Aşırı açlık (polifagi)
• Aşırı yorgunluk
• Bulanık görme
• Yavaş iyileşen yaralar
• Cilt enfeksiyonlarına yatkınlık
• Ağız kuruluğu
• Kilo kaybı (bazı durumlarda)
• Nefes darlığı (şiddetli durumlarda - ketoasidoz)

Hipergliseminin Komplikasyonları:

Uzun süreli ve kontrolsüz hiperglisemi, ciddi komplikasyonlara yol açabilir, bunlar arasında:

• Diyabet retinopatisi (göz hasarı)
• Diyabet nefropatisi (böbrek hasarı)
• Diyabet nöropatisi (sinir hasarı)
• Kalp hastalığı
• İnme
• Ayak ülseri ve amputasyon
• Ketoasidoz (ciddi ve yaşamı tehdit eden bir durum)
• Hiperosmolar hiperglisemik nonketotik koma (HHNK)

Tedavi:

Hipergliseminin tedavisi, altta yatan nedene bağlıdır. Tedavi şunları içerebilir:

• İnsülin enjeksiyonları (Tip 1 diyabet ve bazı Tip 2 diyabet vakaları)
• Oral antidiyabetik ilaçlar (Tip 2 diyabet)
• Diyet değişiklikleri: Düşük karbonhidratlı, dengeli bir beslenme planı
• Düzenli egzersiz: Fiziksel aktivite
• Kan şekeri takibi: Kan şekeri seviyelerinin düzenli olarak izlenmesi

Önemli Not: Bu bilgiler tıbbi tavsiye yerine geçmez. Hiperglisemi belirtileri yaşıyorsanız veya kan şekeri seviyeniz hakkında endişeleriniz varsa, hemen bir doktora danışmanız önemlidir. Doğru tanı ve tedavi planı, sağlık uzmanınız tarafından belirlenmelidir.