hematokrit ne demek?

Hematokrit (Hct), kan örneğinde kırmızı kan hücrelerinin (eritrositlerin) toplam kan hacmi içindeki yüzdesini ifade eden bir kan testidir. Basitçe söylemek gerekirse, kanınızın ne kadarının kırmızı kan hücrelerinden oluştuğunu gösterir.

Hematokritin Önemi:

Hematokrit değeri, vücudun oksijeni taşıma kapasitesini değerlendirmede önemli bir göstergedir. Kırmızı kan hücreleri, akciğerlerden vücudun diğer bölgelerine oksijen taşımaktan sorumludur. Hematokrit düşükse, vücut dokularına yeterli oksijen taşınmayabilir, yüksekse ise kanın pıhtılaşma riski artabilir.

Normal Değerler:

Hematokritin normal değeri yaşa, cinsiyete ve irfanın yanı sıra kullanılan laboratuvar yöntemine göre değişiklik gösterir. Genel olarak:

• Erkekler: %41-50
• Kadınlar: %36-48

Çocuklarda ve yaşlılarda bu değerler farklılık gösterebilir. Doktorunuz, sizin için uygun olan referans aralığını size bildirecektir.

Yüksek Hematokrit (Polisemi):

Yüksek hematokrit, polisemi olarak adlandırılır ve aşağıdaki durumlara bağlı olabilir:

• Dehidratasyon: Vücuttaki su kaybı, kan hacmini azaltır ve kırmızı kan hücrelerinin yüzdesini artırır.
• Polisitema vera: Kemik iliğinde aşırı kırmızı kan hücresi üretimiyle karakterize nadir bir kanser türüdür.
• Kronik akciğer hastalığı: Vücudun düşük oksijen seviyelerine yanıt olarak daha fazla kırmızı kan hücresi üretmesi.
• Konjestif kalp yetmezliği: Kalbin yetersiz çalışması sonucu vücutta oksijen seviyesi düşer ve vücut daha fazla kırmızı kan hücresi üretmeye çalışır.
• Böbrek tümörleri: Bazı böbrek tümörleri eritropoietin hormonunun aşırı üretimini tetikleyebilir, bu da kırmızı kan hücresi üretimini artırır.
• Steroid kullanımı: Bazı steroid ilaçlar kırmızı kan hücresi üretimini artırabilir.

Düşük Hematokrit (Anemi):

Düşük hematokrit, anemi olarak adlandırılır ve çeşitli nedenlere bağlı olabilir:

• Demir eksikliği anemisi: Vücudun yeterli demir alamaması sonucu kırmızı kan hücresi üretiminin azalması.
• B12 vitamini eksikliği anemisi: B12 vitamini eksikliğinden kaynaklanan anemi türü.
• Folik asit eksikliği anemisi: Folik asit eksikliğinden kaynaklanan anemi türü.
• Kemik iliği hastalıkları: Kemik iliğinin yeterince kırmızı kan hücresi üretememesi.
• Kan kaybı: Travma, ameliyat veya iç kanama sonucu kan kaybı.
• Hemolitik anemi: Kırmızı kan hücrelerinin erken yıkımı.

Hematokrit Testi:

Hematokrit testi, genellikle tam kan sayımı (CBC) testiyle birlikte yapılır ve kan örneği alınarak gerçekleştirilir. Sonuçlar, değerlerin normal aralıkta olup olmadığını gösterir. Anormal sonuçlar, daha fazla araştırma ve tedavi gerektiğini gösterebilir.

Önemli Not: Bu bilgiler yalnızca genel bilgi amaçlıdır ve tıbbi tavsiye niteliğinde değildir. Hematokrit değerinizin düşük veya yüksek olması durumunda mutlaka bir doktora danışmalısınız. Doktorunuz, değerlendirme yapmak ve uygun tedaviyi belirlemek için gerekli olan diğer testleri ve muayeneleri yapacaktır.