heliport ne demek?

Heliport veya helibase¹, Helikopterlerin iniş, kalkış ve yer hareketlerini tamamen veya kısmen yapabilmelerine elverişli alanlardır.²

Heliportlar bir kamu kurum ya da kuruluşu veya özel, tüzel kişilikler tarafından ruhsat alınarak işletilir. Heliportlar Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü ICAO standartlarına uygun olarak bulundukları ülkelerde çıkartılan yasalar uyarınca yapılırlar.³ Helidek'ler ise deniz, göl gibi su üzerindeki yapılar üzerine yerleştirilmiş yüzen veya sabit pistlerdir. Helipedler (veya helispot⁴) ise helikopterleri kullanan pilotların aletsiz ve görerek uçuş kuralları (VFR (Visual flight rules)) dahilinde iniş-kalkış yapabildikleri, teknik hizmet verilmeyen ve yakıt ikmâli yapılmayan geçici iniş ve kalkış alanlarıdır.⁵ Heliportlarda, helipedlerin aksine aletli uçuş kuralları (IFR (Instrument flight rules)) kullanılarak iniş ve kalkış yapılır.⁶

Heliportlar "yer seviyesi heliportu" ve "yükseltilmiş heliport" olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Yer seviyesi heliportları, yer ya da deniz, göl gibi su üzerine yerleştirilen heliportları, yükseltilmiş Heliport ise karada, yer seviyesinden yüksekte, taşıyıcı bir yapı üzerine yerleştirilen heliportu ifade etmektedir. Yüzen Heliportlarda iniş ve kalkışlar helikopter işletmecisi ve kaptan pilotun yetki ve sorumluluğundadır.⁷ Helikopterler günümüzde büyük şehirlerde taksi ve ulaşım aracı olarak kullanılmaya başlanıldığından dolayı⁸ , Heliportların sayısı giderek çoğalmıştır.⁹¹⁰ Ayrıca Heliportlar gümrük'lerde de yer bulmaktadırlar. Heliportlar yapım türü olarak çelik¹¹ veya beton malzemelerden inşa edilebilmektedir.

Heliportlarda bulunan pistlerin üzerinde genelde +(Haç) işaretinin ortasında H işareti bulunur.¹² Bu işaretlerin bulunduğu pistin alanı 14 x 14 ile 24 x 24 metreleri arasında değişiklik göstermektedir. Heliportlar kullanım amaçlarına göre Kamu, Özel ve Ticari olarak birbirlerinden ayrılırlar.

Türkiye'deki heliportlar

Türkiye'de Heliportlar Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'nün 23.01.2009 tarihli 27119 sayılı Resmi Gazete'de yayımladığı Heliport Yapım ve İşletim Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda yapılmakta ve ruhsatlandırılmaktadır. Müdürlük 2011 yılı Aralık ayı itibarıyla Türkiye'de 52 Heliporta ruhsat verildiğini açıklamıştır.¹³ Heliportlara verilen ruhsatlarda, Heliport yapılan alandaki rüzgarın 20 yıllık hızı ve yönü de hesaplanmaktadır. 2011 yılı sonu itibarıyla ruhsat verilen 52 heliporttan, 21 tanesi İstanbul ilinde bulunmaktadır.¹⁴