gfr ne demek?

GFR, Glomerüler Filtrasyon Hızı anlamına gelir. Böbreklerin ne kadar iyi çalıştığının en iyi göstergelerinden biridir. GFR, böbreklerin her dakikada kanınızdan filtrelediği kan miktarını ölçer. Daha spesifik olarak, glomerulus adı verilen böbrek filtreleme ünitelerindeki kan plazmasının dakikada filtrelenen hacmini ifade eder.

GFR'nin Önemi:

• Böbrek Fonksiyonunun Değerlendirilmesi: GFR, böbrek hastalığı teşhisi, ilerlemesinin izlenmesi ve tedavinin etkinliğinin değerlendirilmesinde kullanılır. Düşük GFR, böbreklerin yeterince çalışmadığını gösterir.
• Kronik Böbrek Hastalığı (KBH) Tanısı: GFR seviyesi, KBH'nin evresini belirlemede önemli bir faktördür.
• Diğer Hastalıkların Tedavisi: Bazı ilaçların dozu, GFR seviyesine göre ayarlanmalıdır, çünkü böbrekler ilaçları vücuttan atmada önemli rol oynar. Düşük GFR'li kişilerde, ilaçların birikmesi ve yan etkilerin ortaya çıkma riski artar.
• Prognoz: Düşük GFR, kalp hastalığı, felç ve ölüm riskinin artmasıyla ilişkilendirilmiştir.

GFR Ölçümü:

GFR doğrudan ölçülemez. Bunun yerine, hesaplama yöntemleri kullanılır. En yaygın kullanılan yöntemler şunlardır:

• Serum kreatinin seviyesi: Kanınızdaki kreatinin seviyesi ölçülür. Kreatinin, kasların doğal bir atık ürünüdür ve böbrekler tarafından filtrelenir. Yüksek kreatinin seviyesi, düşük GFR'yi gösterebilir.
• Kreatinin temizliği (kreatinin klirensi): Bu yöntem, kreatininin vücuttan ne kadar hızlı atıldığını ölçer. Düşük kreatinin temizliği, düşük GFR'yi gösterir.
• MDRD (Modification of Diet in Renal Disease) ve CKD-EPI (Chronic Kidney Disease Epidemiology Collaboration) formülleri: Bu formüller, yaş, cinsiyet, ırk ve serum kreatinin seviyesi gibi faktörleri kullanarak GFR'yi tahmin eder. Bu formüller, doğrudan ölçüme kıyasla daha az kesindir ancak yaygın olarak kullanılırlar.

GFR Değerleri:

GFR değerleri, mL/dakika/1.73 m² olarak ifade edilir (1.73 m², ortalama vücut yüzey alanıdır). Normal GFR değerleri yaşa ve cinsiyete göre değişir, ancak genellikle 90 mL/dakika/1.73 m² veya daha yüksektir. GFR'nin 60 mL/dakika/1.73 m²'nin altına düşmesi, böbrek yetmezliğinin bir belirtisi olabilir.

GFR'yi Etkileyen Faktörler:

• Yaş: Yaş ilerledikçe GFR doğal olarak düşer.
• Cinsiyet: Erkeklerde genellikle kadınlara göre daha yüksek GFR vardır.
• Irk: Bazı ırklarda, diğerlerine göre farklı GFR değerleri görülebilir.
• Diyabet: Diyabet, böbrek hasarına ve GFR düşüşüne neden olabilir.
• Hipertansiyon: Yüksek tansiyon, böbrek hasarına ve GFR düşüşüne neden olabilir.
• İlaçlar: Bazı ilaçlar böbrekleri etkileyebilir ve GFR'yi düşürebilir.
• Böbrek hastalıkları: Her türlü böbrek hastalığı GFR'yi etkiler.

Özetle: GFR, böbrek sağlığının önemli bir göstergesidir. Düzenli tıbbi kontroller ve uygun yaşam tarzı değişiklikleri ile böbrek sağlığınızı koruyabilir ve GFR'nizi yüksek tutabilirsiniz. Düşük GFR şüphesi varsa, bir doktora danışmak önemlidir.