gelgit ne demek?

Gelgit Olayı Hakkında Bilgi

Gelgit, özellikle deniz ve okyanuslarda görülen, su seviyesinin periyodik olarak yükselmesi ve alçalması olayıdır. Bu olay, temel olarak Ay ve Güneş'in Dünya üzerindeki çekim kuvvetlerinin bir sonucu olarak meydana gelir.

Nedenleri:

  • Ay'ın Çekim Kuvveti: Ay'ın%20Çekim%20Kuvveti gelgitlerin ana nedenidir. Ay, Dünya'ya daha yakın olduğu için çekim etkisi Güneş'e göre daha baskındır. Ay, Dünya'nın bir tarafını kendine doğru çekerken, diğer tarafta da merkezkaç kuvveti benzer bir etki yaratır. Bu iki etki, Dünya'nın iki ayrı tarafında suyun yükselmesine (gelgit) neden olur.

  • Güneş'in Çekim Kuvveti: Güneş'in%20Çekim%20Kuvveti de gelgitlere katkıda bulunur, ancak etkisi Ay'a göre daha azdır. Güneş ve Ay'ın aynı hizaya geldiği zamanlarda (Yeni Ay ve Dolunay evreleri), gelgitler daha yüksek seviyede (Büyük Gelgit) gerçekleşir. Bu duruma Büyük%20Gelgit denir. Güneş ve Ay'ın birbirine dik açıda olduğu zamanlarda (İlk Dördün ve Son Dördün evreleri), gelgitler daha düşük seviyede (Küçük Gelgit) gerçekleşir. Bu duruma da Küçük%20Gelgit denir.

Etkileri:

  • Deniz Canlıları: Gelgitler, Deniz%20Canlıları yaşamını doğrudan etkiler. Bazı canlılar, gelgitlerin getirdiği besinlerle beslenir veya yumurtalarını gelgit bölgelerine bırakır.
  • Ulaşım ve Balıkçılık: Gelgitler, Ulaşım%20ve%20Balıkçılık faaliyetlerini etkiler. Limanların ve kanalların derinliği, gelgit seviyelerine göre değişebilir, bu da gemi trafiğini etkileyebilir. Balıkçılar da gelgit zamanlarını dikkate alarak avlanma stratejileri geliştirirler.
  • Enerji Üretimi: Gelgitler, Enerji%20Üretimi için kullanılabilir bir kaynaktır. Gelgit enerjisi santralleri, gelgit hareketlerinden elde edilen kinetik enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürür.

Gelgit Çeşitleri:

  • Günlük Gelgit: Bir günde bir yüksek ve bir alçak su seviyesinin yaşandığı gelgit türüdür.
  • Yarı Günlük Gelgit: Bir günde iki yüksek ve iki alçak su seviyesinin yaşandığı gelgit türüdür.
  • Karma Gelgit: Yarı günlük ve günlük gelgitlerin özelliklerini bir arada bulunduran gelgit türüdür.