gaborone ne demek?

Gaborone, Botsvana'nın başkenti ve en büyük şehridir. Şehir, ülkenin güneydoğusunda Güney Afrika Cumhuriyeti sınırına 15 kilometre uzakta Notwane Nehri kıyılarında yer almakta olup Kgali ve Oodi Tepeleri olarak adlandırılan dağların arasında düz bir vadide kuruludur. şehrin nüfusu 2011 yılı itibari ile 231,626'dır.¹

Tarihçe

1969 yılına dek şehir Gaberones adıyla anılıyordu. İngiltere'nin kurduğu Bechuanaland Himaye Bölgesi (Hamiliği)'nin başkenti olan Mafeking buraya taşınmıştı. Bugün Mafikeng olarak olarak anılan bu kent, eski dönemlerden kalan bir düzenleme olarak o zamanlarda Güney Afrika Cumhuriyeti'nin Kuzeybatı Bölgesi'nin sınırları içinde kalıyordu. Ancak Hamilik bağımsızlığını kazanınca ülkenin başkenti için ülke sınırları içinde bir yer gerekti. İlk ortaya atılan önerilerde başkentin Lobatse olması söz konusu olmuşsa da bunun yeterli olmayacağına karar verildi ve küçük bir sömürge şehri olan Gaberones'e bitişik bir noktada yeni bir başkent kurulmaya başlandı.

Şehrin merkezi 3 yıl içinde inşa edildi. Parlamento binaları, devlet dairleri, enerji santrali, hastaneler, okullar, radyo istasyonu, pois merkezleri, postaneler, radyoevleri ve yaklaşık 1000 ev ilk inşa edilen yapılar arasındaydı. Bachuanaland, İngiltere'den bağımsızlığını alarak ayrılan 11. Afrika Devleti olarak bu ulusal günü kutladığı 30 Ekim 1966'da altyapı tesisleri de büyük ölçüde tamamlanmıştı. Bunun üzerine Reverend J. D. Jones şehrin ilk belediye başkanı olmuş ve şehir için pek çok proje hayata geçirmiştir. Eski Gaborones şehri, bugün Gaborone'nin bir semti durumuna gelmiş ve kısaca The Village (Köy) olarak anılmaktadır.

Altyapı

Uzun yıllar boyunca Gaborone, dünyanın en hızlı büyüyen şehri oldu. Günümüzde de Afrika'nın en hızlı büyüyen şehirlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Her yıl, ülke bütçesinin önemli bir bölümü başkent Gaborone'nin yollarını, kamu binalarını ve altyapı hizmetlerini geliştirmeye yönelik ayrılmaktadır. Devlete ait binalar genelde yeni olduğundan, modern bir mimari ile inşa edilmekte.

Şehrin yeni bölümlerine nispeten daha iyi içme suyu sağlanmaktadır. Şehrin içinden demiryolu geçmektedir. Goborone'daki önemli semtler Broadhurst, Gaborone West, The Village ve Naledi'dir. Afrika'daki diğer başkentlerle karşılaştırıldığında toplu taşımacılık sistemi iyi bir düzeydedir. Çevredeki köy ve semtlere düzenli otobüs seferleri yapılmaktadır. Phakalene adlı yeni kurulmuş semtte 5 yıldızlı oteller, restoranlar ve gece kulüpleri bulunabilir. Kentin hızla artan nüfusuna su sağlaması amacıyla şehre yakın yerlerde barajlar kurulmuştur. Kent merkezinin 40 kilometre kuzeyinde Sir Seretse Khama Uluslararası Havalimanı vardır ve şehri Johannesburg, Cape Town, Harare, Francistown ve Maun gibi bölgenin önemli merkezleriyle birbirine bağlar.

Ağır sanayi tesisinin bulunmadığı başkent Goborone'da fabrikalar genelde demiryolu hattı boyunca sıralanmıştır. Hyundai şirketine ait bir üretim merkezi ulaşım sorunları nedeniyle buradaki fabrikasını kapatmıştır. 1980 yılında bölgedeki ekonomik etkinlikler arttırmak ve dışa bağımlılığı azaltmak amacıyla kurulan Güney Afrika Geliştirme Topluluğu (Southern African Development Community 'SADC')'nun genel merkezleri bu şehirdedir. Botsvana Üniversitesi'nin ana yerleşkesi de Gaborone da yer alır.