fototerapi ne demek?

Fototerapi, tıbbi bir tedavi yöntemidir ve ışık dalgalarını kullanarak çeşitli tıbbi durumları tedavi etmek için kullanılır. Farklı dalga boylarındaki ışığın farklı biyolojik etkileri vardır ve bu nedenle fototerapi, çeşitli hastalıkların tedavisinde farklı şekillerde uygulanır.

Fototerapinin ana kullanım alanları şunlardır:

• Yeni doğan sarılığı (neonatal sarılık): Mavi ışık kullanarak, bilirubinin vücuttan atılmasını hızlandırır. Bu, beyin hasarını önlemek için çok önemlidir.

• Sezonluk duygu durum bozukluğu (SAD): Özellikle kış aylarında düşük ışık seviyelerine bağlı gelişen depresyonu tedavi etmek için kullanılır. Çoğunlukla sabah saatlerinde uygulanan parlak beyaz ışık, vücuttaki sirkadiyen ritmi düzenlemeye yardımcı olur.

• Psoriasis ve egzama gibi cilt hastalıkları: UV ışınları (özellikle UVB ve UVA), cilt hücrelerinin büyümesini yavaşlatmaya ve iltihabı azaltmaya yardımcı olabilir. Bununla birlikte, güneş yanığı riskini de artırabilir, bu nedenle dikkatli bir şekilde uygulanması gerekir.

• Akne: Kırmızı ışık ve mavi ışık gibi farklı dalga boyları, akneye neden olan bakterileri öldürmeye ve iltihabı azaltmaya yardımcı olabilir.

• Yenidoğan hiperbilirubinemisi: Yukarıda bahsedildiği gibi, bu durum için en yaygın ve etkili fototerapi yöntemidir.

• Cilt kanseri (bazı tipleri): Belirli cilt kanserlerinin tedavisinde fotodinamik tedavi (PDT) kullanılır. Bu tedavi, ışığa duyarlı bir ilaçla birlikte ışık kullanır.

Fototerapinin farklı türleri vardır:

• UV fototerapi: UV-A, UV-B ve UV-C ışınlarını kullanır. Cilt hastalıklarının tedavisinde yaygın olarak kullanılır.
• Mavi ışık fototerapi: Yeni doğan sarılığının tedavisinde kullanılır.
• Kırmızı ışık fototerapi: Yara iyileşmesi ve iltihabı azaltmada yardımcı olabilir.
• Fotodinamik tedavi (PDT): Işığa duyarlı bir ilaçla birlikte kullanılır ve bazı kanser türlerinin tedavisinde etkili olabilir.
• Beyaz ışık fototerapi: Sezonluk duygu durum bozukluğu tedavisinde kullanılır.

Fototerapinin yan etkileri:

Fototerapinin yan etkileri, kullanılan ışık türüne ve tedavi edilen duruma bağlı olarak değişir. Yan etkiler arasında cilt kızarması, kuruluk, kaşıntı, güneş yanığı, göz tahrişi ve baş ağrısı yer alabilir. UV fototerapisi cilt kanseri riskini artırabilir.

Fototerapi, bir doktor tarafından reçete edilmeli ve denetlenmelidir. Kendi kendinize fototerapi uygulamak tehlikeli olabilir. Doğru doz ve tedavi süresi, hastanın durumuna ve sağlık geçmişine göre belirlenmelidir. Doktorunuz, sizin için en uygun fototerapi türünü ve tedavi planını belirleyecektir.