fermat ne demek?

Pierre de Fermat Hakkında

Pierre de Fermat (17 Ağustos 1601 - 12 Ocak 1665), Fransız hukukçu ve amatör matematikçidir. Sayı teorisine yaptığı katkılarla tanınır ve modern matematiğin gelişiminde önemli bir rol oynamıştır.

Hayatı ve Kariyeri:

Fermat, hukuk eğitimi almış ve Toulouse Parlamentosu'nda danışman olarak görev yapmıştır. Matematik, onun için bir hobiden öteydi ve bu alanda yaptığı çalışmalarla büyük ün kazanmıştır. Çalışmalarını genellikle mektuplaşma yoluyla diğer matematikçilerle paylaşmıştır.

Matematiğe Katkıları:

  • Sayı Teorisi: En önemli katkıları sayı teorisi alanındadır.
    • Fermat'ın Son Teoremi: Belki de en ünlü mirasıdır. "n, 2'den büyük bir tamsayı olmak üzere, xⁿ + yⁿ = zⁿ denklemini sağlayan pozitif x, y ve z tamsayıları yoktur." şeklindeki bu teorem, yüzyıllarca matematikçileri uğraştırmış ve ancak 1994 yılında Andrew Wiles tarafından kanıtlanmıştır.
    • Fermat Sayıları: 2^(2^n) + 1 formundaki sayılar olup, Fermat bu sayıların hepsinin asal olduğunu düşünmüştür. Ancak daha sonra bunun doğru olmadığı bulunmuştur. Bu sayılar Asal Sayı kavramı ile yakından ilgilidir.
    • Fermat'ın Küçük Teoremi: Eğer p bir asal sayı ve a, p ile aralarında asal bir tamsayı ise, a^(p-1) - 1 sayısı p ile bölünür.
  • Olasılık Teorisi: Blaise Pascal ile birlikte, olasılık teorisinin temellerini atmıştır.
  • Analitik Geometri: René Descartes'tan bağımsız olarak, analitik geometriye katkıda bulunmuştur.

Mirası:

Fermat, profesyonel bir matematikçi olmamasına rağmen, matematiğe yaptığı derin etkiler nedeniyle tarihin en önemli matematikçilerinden biri olarak kabul edilir. Özellikle sayı teorisine yaptığı katkılar, bu alanda yapılan sonraki araştırmaların temelini oluşturmuştur.