evsizlik ne demek?

Evsizlik, düzenli bir barınma mekanına sahip olmama ya da olamama, yaşamını sokaklarda sürdüren durumudur.¹ Sokaklar, terk edilmiş mekanlar, şehir içinde az kullanılan, ücra köşeler, alanlar genellikle evsizlerin barınma alanlarıdır. Toplumsal ve ekonomik bir sorun teşkil eden evsizlik, bireyin ödeme gücünün yetersizliği, zihinsel ya da ruhsal sorunları (şizofreni vs.), toplumsal dışlanma, savaşlar, devletlerin parçalanması ve ülkenin ya da bireyin yaşadığı maddî sıkıntılar gibi çok farklı nedenlerden kaynaklanabilir. Evsizlik olgusunu yaşayan bireye evsiz denilmektedir.

Evsizlik ve nedenleri

Günümüzde dünya çapında yüz milyondan fazla evsiz yaşamaktadır.² Özellikle 1980 sonrası küresel ölçekte yaşanan krizler ve 2000'li yıllarda meydana gelen ekonomik krizler ile ortaya çıkan işsizlik, büyük oranda evsiz nüfusun artışına kaynaklık etmiştir. Plansız ve çarpık kentleşme, özellikle yoksul kesim üzerinde büyük bir evsizlik riski yaratmaktadır.

Göç ve kentleşmenin birlikte artışı ile farklı ekonomik koşullardan, farklı sosyo-kültürel yapılardan gelen insanların bir arada bulunması, uyum sorununu da beraberinde getirmektedir. Evsizlik, kişinin psikolojik sorunlar yaşaması, ruh sağlığının bozulması, aile içi şiddet gibi nedenlerle doğrudan ilintilidir.³

Doğal afetler gibi savaşların ve çatışmaların sürekliliği de evsizlik olgusunu tetikleyen etmenlerdendir. Sivillerin barınma ihtiyacını ortadan kaldıran yerleşim yerlerine müdahaleler, pek çok insanın evsiz kalmasına neden olmaktadır.⁴

Sonuçları

Herhangi bir sosyal topluluğa mensup olamama ve bu bağın kaybedilmiş olması, içinde bulunulan evsizlik olgusundan kurtuluş için gerekli dayanışmaya ulaşılamamasını da beraberinde getirmektedir. Kamu hizmetlerinden yoksunluk, yasalarla tanımlanmış sosyal ve ekonomik haklara erişimemeyi de bünyesinde taşımaktadır. Çünkü evsiz kimseye mekansal açıdan erişimin zorluğu, sağlıklı bir kayıt ve veri tabanı için imkân sağlamamaktadır. Evsilerin, toplum tarafından tehlikeli, muhtemel bir tehdit olarak algılanması da, bu olumsuz dışlanmayı pekiştirmekte ve evsiz kişi için kalıcı hâle getirmektedir.⁵