dissosiyasyon ne demek?
Dissosiyasyon Hakkında Bilgi
Dissosiyasyon, kişinin kendisi, çevresi, anıları, düşünceleri, duyguları veya kimliği ile arasındaki bağlantının kopması veya zayıflaması durumudur. Bu kopukluk, hafif bir dalgınlıktan, kişinin kendisini bedeninin dışında hissetmesine kadar uzanan geniş bir yelpazede görülebilir. Dissosiyasyon, genellikle travmatik bir deneyime karşı bir savunma mekanizması olarak ortaya çıkar.
Dissosiyasyonun Nedenleri:
- Travma: Özellikle çocukluk döneminde yaşanan fiziksel, duygusal veya cinsel istismar gibi travmatik olaylar dissosiyasyona yol açabilir.
- Stres: Yoğun ve uzun süreli stres de dissosiyatif belirtilere neden olabilir.
- Anksiyete: Şiddetli anksiyete atakları sırasında veya sürekli kaygı durumlarında dissosiyasyon görülebilir.
- Depresyon: Bazı depresyon türlerinde dissosiyatif belirtiler ortaya çıkabilir.
- Madde Kullanımı: Bazı uyuşturucu maddeler dissosiyasyona neden olabilir.
- Nörolojik Durumlar: Nadir durumlarda, bazı nörolojik rahatsızlıklar da dissosiyasyona yol açabilir.
Dissosiyasyonun Belirtileri:
- Depersonalizasyon: Kişinin kendisini gerçekdışı, yabancı veya bedeninin dışında hissetmesi.
- Derealizasyon: Çevrenin gerçekdışı, yabancı veya bulanık hissedilmesi.
- Bellek Kaybı (Amnezi): Belirli zaman dilimlerini, olayları veya kişisel bilgileri hatırlayamama.
- Kimlik Karmaşası: Kişinin kendisiyle ilgili tutarsız veya çelişkili duygulara sahip olması.
- Kimlik Alterasyonu: Kişinin farklı kimliklere veya kişilik hallerine sahip olması (Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu'nda görülür).
- Duygusal Uyuşukluk: Duyguları hissetmekte zorlanma veya duygusal olarak tepkisizleşme.
- Zaman Algısında Bozulma: Zamanın yavaş veya hızlı geçtiği hissi.
Dissosiyatif Bozukluklar:
- Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu (DKB): Önceden Çoklu Kişilik Bozukluğu olarak bilinirdi. Kişinin iki veya daha fazla farklı kimliğe sahip olması durumudur.
- Dissosiyatif Amnezi: Travmatik veya stresli bir olayla ilgili bilgilerin hatırlanmaması.
- Depersonalizasyon/Derealizasyon Bozukluğu: Tekrarlayan veya sürekli depersonalizasyon ve/veya derealizasyon deneyimleri yaşama.
- Tanımlanmış Başka Bir Dissosiyatif Bozukluk: Dissosiyatif belirtiler gösteren ancak belirli bir dissosiyatif bozukluğun tanı kriterlerini tam olarak karşılamayan durumlar.
Tedavi:
Dissosiyasyonun tedavisi, altta yatan nedenlere ve belirtilerin şiddetine bağlıdır. Tedavi genellikle psikoterapiyi (konuşma terapisi) içerir. Travma odaklı terapiler, bilişsel davranışçı terapi (BDT) ve diyalektik davranış terapisi (DDT) gibi yaklaşımlar kullanılabilir. Bazı durumlarda, altta yatan anksiyete veya depresyon gibi durumları tedavi etmek için ilaç tedavisi de uygulanabilir.