borderline ne demek?

Borderline kişilik bozukluğu (BKB), duygusal dengesizlik, dürtüsellik ve kişilerarası ilişkilerde zorluklarla karakterize edilen bir ruh sağlığı durumudur. Bu bozukluk, Amerikan Psikiyatri Birliği'nin (APA) "Mental Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı"nın beşinci baskısında (DSM-5) tanımlanmıştır.

Belirtileri:

  1. Duygusal Dengesizlik: Hızla değişen ve yoğun duygusal tepkiler.
  2. Dürtüsellik: Bazen düşünmeden hareket etmek. Bu, tehlikeli olabilecek maddi harcamalar, cinsel davranışlar veya madde kullanımı gibi riskli davranışlar şeklinde ortaya çıkabilir.
  3. Kendilik Algısında İstikrarsızlık: Kendisini nasıl gördüğü konusunda tutarsızlıklar yaşama.
  4. Kronik Boşluk Hissi: Sürekli olarak içsel bir boşluk veya anlamsızlık hissi.
  5. Terk Edilme Korkusu: Gerçek veya hayali terk edilmelere karşı aşırı duygusal reaksiyonlar.
  6. Yoğun ve Dalgalı İlişkiler: Kişilerarası ilişkilerde uç noktalarda hareket etme (idealize etme ya da değersizleştirme).
  7. Öfke Kontrol Sorunları: Uygunsuz, yoğun öfke nöbetleri.
  8. Geçici Paranoid Düşünceler: Gerçeklikten kopma veya kısa süreli disosiyatif durumlar.

Nedenleri:

BKB'nin kesin sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte, biyolojik, sosyal ve psikolojik faktörlerin bir kombinasyonu olabileceği düşünülmektedir. Genetik yatkınlık, beyin fonksiyonunda farklılıklar ve çocukluk çağı travmaları gibi etkenler risk faktörleri arasında yer alabilir.

Tedavi:

BKB tedavisi, genellikle bireysel terapi ve gerektiğinde ilaç tedavisinin birleşiminden oluşur. Tedavi methodları arasında:

  • Diyalektik Davranışçı Terapi (DBT): Özellikle BKB için geliştirilmiş, duygusal düzenleme, başa çıkma stratejileri ve kişilerarası etkinlik becerilerini öğretmeyi hedefleyen bir terapi türüdür.
  • Bilişsel Davranışçı Terapi (CBT): Düşünce kalıplarını ve davranış biçimlerini değiştirmeyi hedefler.
  • Şema Terapisi: Erken dönem uyumsuz şemaların ve bu şemalara dayalı davranışlarının değiştirilmesini hedefler.
  • İlaç Tedavisi: Her ne kadar spesifik bir ilaç seçeneği olmasa da, semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilecek antidepresanlar, antipsikotikler veya duygu durum dengeleyicileri reçete edilebilir.

BKB, hem bireyler hem de onların sevdikleri için zorlu bir durum olabilir, ancak uygun tedavi ve destekle semptomlar yönetilebilir ve daha dengeli bir yaşam sürdürülebilir. Eğer BKB ile ilgili olarak endişe duyuyorsanız veya bir yakınınızın yardım alması gerektiğini düşünüyorsanız, bir ruh sağlığı profesyoneline başvurmanız faydalı olacaktır.