bordeaux ne demek?

Bordeaux (Okunuşu: ), Fransa'nın güneybatısında Akitanya Nouvelle-Aquitaine bölgesinin Gironde departmanında yer alan şehir. 2008 itibarıyla belediye sınırları içinde nüfusu 250.082'dir. Fakat şehirleşmiş Bordeaux-Arcachon-Libourne metropoliten bölgesinin nüfusu 1.010.000 olup, Fransa'nın şehirleşmiş metro bölgeleri arasında 7. sırada bulunmaktadır.

Bordeaux, 2007'den beridir "tarihî bir liman şehri" olması dolayısıyla Fransa için UNESCO Dünya Mirasları listesinde bulunmaktadır.¹

Tarih

Bourges bölgesinden gelme, Galya halklarından olan Bituriges Vivisque**’**ler Bordeaux şehrini MÖ 3. yüzyılda kurmuşlardır. Roma döneminde şehrin ilk ismi Burdigala olarak geçmektedir. Demir anlamına gelen “burdi” ve eritme anlamına gelen “gala” kelimeleri şehrin eski adını oluşturmuştur. Oldukça parlak dönemler geçirmiş olan Bordeaux, her zengin şehrin başına gelen gibi pek çok istilaya tanıklık etmiştir ki bunların başında 5. yüzyılda Franklar’ın ve 10. yüzyılda Normandiyalıların düzenlediği akınlar gelmektedir.²

1154 yılında, II. Henry ile Eleanor evlenmiş ve bu evliliği takip eden yıllar Bordeaux’nun İngiliz ellerinde kaldığı dönem olmuştur ve Akitanya’dan Guyenne’e geçiş de böyle olmuştur.

13. yüzyılın tam da başlarında Bordeaux kenti artık şarabı sadece tüketen değil, aynı zamanda ticaretini yapan bir kent olmuştur.

Bu yüzyılda yine şehrin önemli yapılarından olan Saint-André katedrali inşa edilmiştir. 1453’e gelindiğinde ise Castillon Muharebesi'nin ardından “Yüz Yıl Savaşları” başlamış ve sonunda da şehir tekrar Fransız hakimiyeti altına girmiştir. Fransa Kralı VII. Charles’ın yaptırdığı Trompettte Şatosu’ndan geriye bugün pek bir şey kalmamış olsa da şehrin kaderinde önemli yeri vardır. Bu yüzyılda şarap ticareti durmuş ve şehrin refahı düşmüştür.

Montaigne’in başkanlığı ile şarap ticareti başta olmak üzere şeker ticareti başlamış bunun yanında köle ticareti de devam etmiştir. Nante ile birlikte Bordeaux, en önemli köle ticaret limanları olmuşlar ve bu da şehri gittikçe daha da zenginleştirmiş, hatta öyle ki Bourse meydanı ve çeşitli parklar ve bahçeler bu şekilde kurulmuştur.

Fransız devrimi boyunca şehrin Atlantik ile ticareti yasaklanmış ve yeniden bir kriz baş göstermiştir. 1840’tan itibaren ise yeniden Afrikalı köle ticaretinin önemli limanlarından olmuş, tekrar büyümüştür.

Fransız Tarihi’nin önemli süreçlerinden olan I. Dünya Savaşı’nda Almanlar tarafından tehdit edilen Paris hükümeti, şehri terk edip Bordeaux’ya sığınmıştır.

II. Dünya Savaşı ise şehrin tarihine kara bir leke olarak geçmiştir: 1940 yılında Almanlar ile imzalanan ateşkes ile hükümetin yerleşkesi olan Bordeaux, Naziler ile birlikte Maurice Papon gibi karanlık kişilerin karargahı olarak kullanılmıştır. Binlerce Yahudi’nin ölüm kamplarına gönderilmesinden yine bu kişi sorumludur.³

Ekonomi

Güneybatı Fransa'nın başlıca ticaret merkezi ve limanıdır.

Şehir görünüm olarak yarım ay biçimindedir. Bulunduğu nokta Garonne'un Atlas Okyanusu'na döküldüğü noktadan 98 km. uzaklıkta olup şarap üretimi ile meşhur olan Bordelais bölgesinin içerisindedir. Bölge üzüm yetiştirilmesine çok elverişlidir. Meşhur beyaz ve kırmızı bordo şarapları burada yapılır.

Önemli olan diğer bir endüstri kolu ise gemi yapımıdır. Garonne nehrinin üzerindeki ulaşım nedeniyle, Fransa'nın alım satım limanı görevini de yapar. Buradan dışarıya şarap, kanyak, cam, halı, kâğıt, şişe satılır. Dışarıdan kömür, petrol, fosfat getirilir ve alınır.

Eğitim

Bordeaux; Paris, Lyon, Toulouse, Lille ve Marsilya şehirlerindeki üniversitelerden sonra Fransa'da 6. büyük sayıda üniversite öğrencisi bulunan şehirdir.

Bordeaux Üniversitesi ilk defa 1441'de başpiskopos "Pey Berland" kurulmuştur. Ama Fransız Devrimi sırasında 1793'te lağvedilmiştir. 1808'de I. Napolyon imparatorluk döneminde tekrar açılmıştır. 235 hektar büyüklükteki alanı ve yaklaşık 77.000 öğrencisi ile Bordeaux Üniversitesi Avrupa'da en büyük üniversitelerden biridir.⁴ Bordeaux Üniversitesi idari bakımdan dörde bölünmüştür:

Bordeaux Üniversitesi I: Fiziksel bilimler ve teknoloji. 2009-2010 da 9.800 öğrenci⁵
Bordeaux Victor Segalen Üniversitesi II: Tip, biyoloji, insan bilimleri ve spor. 2009-2010 da 17.897 öğrenci⁶
Bordeaux Michel de Montaigne Üniversitesi III: Edebiyat, dil, tarih ve insancıl bilimler. 2009-2010 da 15,247 öğrenci⁷
Bordeaux Montesquieu Üniversitesi IV: Hukuk, politik bilimler, sosyal bilimler, iktisat ve işletme. 2009-2010 da 18.198 öğrenci⁸

Bordeaux'da daha çok sayıda yüksek eğitim kurumu da bulunmaktadır.⁹

Kardeş şehirler

Bordeaux şehrinin 2010 itibarıyla şu kardeş şehir anlaşmaları vardır:¹⁰

(1964)
(1968)
(1982)
(1984)
(1988)
(1965)
(2010)

Bunun yanında, Bordeaux belediyesi son 50 yıl içinde çeşitli yabancı şehirlerle 150 iş birliği kontratı da imzalamıştır.

Resimler

Dosya:Universite Bordeaux 2-Victoire.JPG|Bordeaux Victor Segalen Üniversitesi II (Victoire Kampusu, Eczacilik Fakultesi) Dosya:Conservatoire à rayonnement régional de Bordeaux.JPG|Bordeaux'da bulunan bolgesel "Jacques Thibaud" Konservatuvarı Dosya:Palais Rohan.png|Bordeaux Rohan Sarayı - Belediye merkezi Dosya:Banque de France, Bordeaux, rue esprit-des-lois.jpg|Bordeaux'da Banque de France -Fransız merkez bankası - şubesi Dosya:Bordeaux - Bourse maritime.jpg|Bordeaux Denizcilik Borsa'sı Dosya:Palais Galien-panoramique.jpg|Roma İmparatoru Gallienüs'ün Sarayı kalıntıları Dosya:TourduHa.jpg|Bordeaux Saint-André Katedrali Dosya:Bordeaux Porte Cailhau.jpg|Bordeaux Cailhau şehir kapısı Dosya:La Grosse Cloche (Bordeaux).JPG|Bordeaux Büyük Saat Kulesi Dosya:Hôtel_de_Poissac_-_Bordeaux.jpg|Bordeaux Hotel de Poissac Dosya:GaronneBordeaux.jpg|Bordeaux'da Garonne Nehri ve Pont de Pierre köprüsü Dosya:Bordeaux victor hugo 01.jpg|Bordeaux Viktor Hugo alışveriş merkezi Dosya:Bordeaux - Marché des grands hommes.jpg|Bordeaux - Marché des grands hommes Dosya:Bordeaux - Façades 1.jpg|Bordeaux Merkezinde dükkanlar Dosya:Bordeaux - Façades 2.jpg|Bordeaux Merkezinde dükkanlar Dosya:GrandTheatreBordeaux2.jpg|Bordeaux Grand Theatre Dosya:Bordeaux - Théâtre français 2.jpg|Bordeaux Theatre Français Dosya:Musée Aquitaine.JPG|Bordeaux'da Akitanya Müzesi Dosya:Beaux arts bordeaux.jpg|Bordeaux Güzel Sanatlar Müzesi Dosya:TBC Tram C Place de la Bourse Bordeaux.jpg|Bordeaux Borsa Meydanı'nda TBC Tramvayı