bios ne demek?

BIOS (Basic Input/Output System), bir bilgisayarın başlatma sürecinde donanım bileşenlerini başlatmak ve işletim sistemine yüklenmesi için gereken temel işlevleri sağlayan bir firmware'dir. Eski bir teknolojidir ve günümüzde UEFI (Unified Extensible Firmware Interface) tarafından büyük ölçüde değiştirilse de, hala birçok sistemde kullanılmaktadır.

İşte BIOS hakkında daha detaylı bilgiler:

BIOS'un Görevleri:

• POST (Power-On Self-Test): Bilgisayar açıldığında, BIOS öncelikle donanım bileşenlerini (RAM, CPU, sabit disk, vb.) kontrol eder ve sorun olup olmadığını tespit eder. Sorun tespit edilirse, genellikle bir hata kodu veya bip sesi ile bildirir.
• Boot Device Seçimi: BIOS, işletim sisteminin yüklenmesi için hangi aygıtı (örneğin, sabit disk, SSD, USB sürücü) kullanacağını belirler. Bu aygıtın öncelik sırası BIOS ayarlarından değiştirilebilir.
• Donanım Yönetimi: BIOS, klavye, fare, ekran kartı gibi temel donanımların çalışmasını sağlar ve bunlarla iletişim kurar.
• Sistem Ayarlarının Saklanması: Tarih, saat, boot sırası gibi sistem ayarlarını CMOS (Complementary Metal-Oxide-Semiconductor) belleğinde saklar. Bu ayarlar BIOS ayarları menüsünden değiştirilebilir.
• İşletim Sistemine Kontrolün Devri: POST tamamlandıktan ve önyükleme cihazı seçildikten sonra, BIOS, kontrolü işletim sistemine devreder.

BIOS Ayarları Menüsü:

BIOS ayarları menüsüne genellikle bilgisayar açılırken DEL, F2, F10, F12 veya başka bir tuşa basarak erişilir (bu tuş, anakart üreticisine göre değişir). Bu menüde, aşağıdaki gibi ayarlar yapılabilir:

• Boot Sırası: Önyükleme cihazlarının öncelik sırası değiştirilebilir.
• Tarih ve Saat: Sistem saati ve tarihi ayarlanabilir.
• CPU Frekansı ve Voltajı: Bazı BIOS'larda CPU frekansı ve voltajı ayarlanabilir (overclocking).
• Bellek Zamanlaması: RAM'in performansını etkileyen zamanlama ayarları değiştirilebilir.
• Güç Yönetimi: Enerji tasarrufu ayarları yapılabilir.
• Güvenlik Ayarları: Şifre koruması gibi güvenlik ayarları yapılabilir.

UEFI ile Karşılaştırma:

UEFI (Unified Extensible Firmware Interface), BIOS'un modern halefidir. UEFI, BIOS'a göre birçok avantaja sahiptir:

• Daha hızlı önyükleme: UEFI, BIOS'tan daha hızlıdır.
• Daha büyük disk desteği: UEFI, 2 TB'den büyük diskleri destekleyebilirken, BIOS sınırlıdır.
• Güvenlik geliştirmeleri: UEFI, daha gelişmiş güvenlik özellikleri sunar.
• Grafik arayüz: UEFI, genellikle daha kullanıcı dostu bir grafik arayüzüne sahiptir.

Özetle, BIOS, bilgisayarın temel donanımını yöneten ve işletim sisteminin yüklenmesini sağlayan hayati bir firmware'dir. Ancak, günümüzde UEFI tarafından yavaş yavaş yerini almaktadır.