beyarmudu ne demek?

Beyarmudu (Yunanca: Πέργαμoς / Pergamos), geleneksel adıyla Pergama, de jure olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Larnaka Bölgesi'nde ve de facto olarak ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Gazimağusa İlçesi'nde yer alan bir kasabadır.

Gazimağusa şehrinin 23 km. batısında,Larnaka şehrinin 16 km kuzeyinde, Pile köyünün 4 km kuzeydoğusunda, KKTC sınır hattında uzanan, Dikelya İngiliz Üs bölgesine komşu bir köydür. Mesarya Ovası'nın en güneyinde yer alır. Kökleri ortaçağa dayanan eski bir köydür. 1571 tarihli Jacomo Franco'nun hazırladığı Venedik Haritasında Pergama ismiyle geçmektedir. Osmanlı döneminde Mağusa Kazası'na bağlı bir köy iken, 1920 yılında İngiliz İdaresi tarafından Larnaka bölgesine dâhil edilmiştir. 1958 yılında ismi Beyarmudu olarak değiştirilmiştir. 1974 yılından sonra ise köyün büyük bir kısmı KKTC sınırları içerisinde kalmıştır. 1980 yılında ise belediye haline getirilmiştir.¹

Bugün köyün içerisinden KKTC ile İngiliz Üs Bölgesini birbirinden ayıran sınır hattı geçmektedir. 1960 yılında çizilen Dikelya Üs Bölgesi sınırları 1974'ten beri kontrol edilmektedir. Köyün ikiye bölünmüş olmasından ötürü birçok ev ve tarım arazisi Üsler bölgesinde kalmıştır. Bu alanlara yasal ulaşım askeri geçiş noktalarından veya köyün içerisinde bulunan sınır kapısından yapılmaktadır.

Nüfusu

Beyarmudu, Osmanlı Dönemi'nin ilk zamanlarında Müslümanlaştırılmaya başlanmıştır. 1831 yılında sadece erkeklerin sayıldığı nüfus sayımında, nüfusu 16 ve Müslüman olarak kaydedilmiştir. 1891 yılındaki İngiliz İdaresi'nin yaptığı nüfus sayımında ise toplam nüfusu kayıtlara, çoğunluğu Türk 96 olarak geçmiştir. II. Dünya Savaşı'ndan önce bir süre Rusları da ağırlamıştır. Bu tarihten sonra hızla artan nüfus, tamamı Türk olarak 1960 yılında 826'ya ulaşmıştır. Bu durum Kıbrıs Cumhuriyeti döneminde de devam ederek, 1973 yılındaki sayımda nüfus 1190 olarak bulunmuştur. Bu süre boyunca 1964 yılından itibaren başlayan toplumlararası çatışmada göç etmek zorunda kalan Lefkara ve Anafotida'dan gelen 150 civarı göçmene de ev sahipliği yapmıştır².

Günümüzdeki Durumu

Kasabada büyük ölçüde yerli halk yaşamaktadır. Bunun yanında tarımda çalışmak üzere Türkiye'den getirilen birkaç aile de bulunmaktadır. 2003 yılında halka açılan sınır kapısı köyün ekonomisine ve insan hareketliliğine büyük katkı sağlamıştır. Kapı, 2003 yılından önce de açık olup, sınırlı sayıda insan hareketliliğine, genellikle Güneydeki işçiler ve Pile'de kalanlara geçiş için izin verilmekteydi. Halkın bir kısmı hemen yanında bulunan İngiliz Üsler bölgesinde, bir kısmı Güney Kıbrıs'taki işletmelerde, diğer bir kısmı tarımda, bir kısmı ise devlet memuru olarak çalışmaktadır. Eskiden yurtdışına, özellikle İngiltere'ye göç veren kasabaya geri dönenler, yerleşenler de mevcuttur. Bunun yanında, Güney Kıbrıs'a olan erişim kolaylığından dolayı iş kolaylığı açısından buraya taşınan aileler de vardır. Köyde, sınırın iki tarafındaki evlerin yakınlığı ve tam anlamıyla somut bir sınır hattının olmaması dolayısıyla sık sık yasadışı geçiş ve kaçakçılık olayları meydana gelmektedir ³⁴⁵⁶⁷.

Tarım

Beyarmudu toprakları büyük ölçüde verimli olan kırmızı akdeniz toprağı (Terra rosa)dır. Bu toprakta genellikle kuru tarım ve patates ekimi yapılmaktadır.