betobetosan ne demek?

Betobetosan (べとべとさん) Japon yōkailerinin bir türüdür ve söylentiye göre geceleri yolda yürüyen insanları takip eder. Uda-gun, Nara vilayetinde, geceleri karanlık bir yolda¹ veya Shizuoka vilayetinde, küçük bir dağdan aşağı inerseniz onunla karşılaşacağınız söylenir.²

Genel bakış

Yalnızca ayak seslerini duymanın insanlara zarar vermediği söylenir³, ancak ayak seslerini ürkütücü bulursanız yolun bir tarafında durup, "Betobetosan, önden buyurun⁴ " (Nara vilayeti) "Devam edin⁵ " (Shizuoka vilayeti) "Lütfen devam edin " (Aynı vilayet) gibi şeyler söylerseniz, sizi takip edenlerden kurtulmuş olursunuz. Ünlü bir manga serisi olan “Gegege no Kitaro”nun yaratıcısı mangaka Shigeru Mizuki yōkai benzeri bir varlıkla karşılaştığını söylüyor.⁶ Mizuki'nin memleketi Batı Japonya’da, JR Batı Demiryolunun sınır hattında yer alan olan Yoneko Havaalanı İstasyonu, "Betobetosan İstasyonu” olarak adlandırılmıştır.

Sanat Eserlerinde Görülen Betobetosan

Tottori Eyaleti, Sakai şehrinde Mizuki Shigeru Yolu üzerine yapılan, ağzına bozuk para atılmış bronz "Betobetosan" heykeli. Betobetosan aslında yalnızca sesten ibaret olup bedeni görünmezdir. Shigeru Mizuki'nin "Gegege no Kitaro", "Nonnonba Ato Ore" ve "Comic Showashi" adlı mangalarında yer alır. Bu eserlerde Betobetosan’ın yuvarlak başından çıkan bacakları ve gülümsüyormuş gibi duran sevimli bir ağzı vardır. Mizuki, bu şekilde resmettiği figürü geleneğe göre hayal etmiş olmakla birlikte, aslen bir manga karakteri olarak değil; Resimli Yōkai Derlemesi (Yōkai Gashū) için çizmiş ve tanımlamıştır. Bu figür ayrıca televizyon dizisi "Kitaro" animesinin 6. sezonu, canlı aksiyon serisi "Kitaro" nun ilkinde ve yine bir TV dizisi olan "Gegege no Nyobo"da yer almıştır. Mizuki'nin kendisinin de çocukken bir "Betobetosan" deneyimi yaşamış olması; korkup arkasına bakamadığını söylemesi, ona yōkailer hakkında çeşitli şeyler öğreten "Nonnon Teyze" (Gerçek adı: Fusa Kageyama 本名・景山ふさ ) tarafından anlatılanların gerçek hayatta karşısına çıkması üzerine bunlarla nasıl başa çıktığı gibi konular, yazdığı yōkai sözlüğünde ve mangalarında anlatılmaktadır. Mizuki'nin şahsi tecrübeleri ve Nonnon Teyze'den duyduklarının tasvir ve mangalarındaki stili şekillendirdiği söylenir. Betobetosan, kaybolurken yaptığı hareketlerin ve görünüşünün insanlar tarafından sevimli bulunması nedeniyle en popüler yōkailerden biri olmuştur.

Tottori vilayeti, Sakai şehrindeki Mizuki Shigeru Yolu'nda aynı tasarıma sahip bronz bir heykel bulunmaktadır ve bazı kadınlar bu heykele "sevimli" diyerek seslenirken bazı turistlerin de tapınak ziyareti yapıyormuşçasına ağzına bozuk para koydukları görülmektedir.⁷ Aynı şehrin Turizm Derneği tarafından 2007’de düzenlenen "Yōkai Popülerlik Yarışması"nın 1.'sinde 9. sırada⁸, 2009’da gerçekleşen 2. yarışmada ise 7. sırada yer almıştır.⁹

Showa döneminde olduğu gibi Heisei döneminden sonra da, “insanlar vs. yōkailer” gibi bir temadan ziyade, insanlar ile yōkailerin bir arada varoluşu temalı birçok eser ortaya çıkmıştır. Örneğin, 2004'te yayınlanan bir bilimkurgu romanı ve anime olan "Petopetosan" daki güzel kız karakter "Petoko" Betobetosan'ın soyundan gelmektedir. Yōkai benzeri acayip görünen varlıkların, bazen "Moe" nin hedefi olabilecek karakterlere örnek teşkil ettikleri de görülür.¹⁰

Benzer Hikayeler

Fukui vilayeti Sakaigun’da (Günümüzde Sakai ilçesi) anlatılan "Bishagatsuki" hikâyelerinde, kış geceleri karanlık bir yolda yürüyen insanların; arkalarında görünmeyen varlıkların yürüme sesine benzer sesler duydukları aktarılır¹¹ ve bunun Betobetosan’a benzeyen bir canavar olduğu söylenir.¹²

Son yıllarda adını sık duyduğumuz "Teketeke" ise, ayak sesinden ibaret bir yōkai olsa da tamamen bir korku unsuru olarak kullanılan bir varlıktır.