Australopithecus, Australopitekus veya Australopitek (Yunanca: "Güney maymunu"), yaklaşık 4.2 milyon yıl öncesinden 1.2 milyon yıl öncesine kadar (Paranthropus dahil) Afrika'da yaşamış, insan benzeri bipedal insansı (hominin-australopitesin) cinsi. Australopitekus, kesin olarak hominin kabul edilen bilinen en eski cinstir. Homo cinsini oluşturan insanlara göre; daha kısa bacaklar, dolayısıyla daha kısa bir boy, daha uzun kollar, el ve ayaklardaki ağaçsıl adaptasyonlar ve alet kullanımı yeteneğine sahip olmamasıyla ayrılır.
Australopitekus fosilleri ilk olarak 1924'te, Güney Afrika'da antropolog Raymond Dart tarafından bulunmuştur. Dart, bir çocuk kafatasını, Güney Afrika'nın Vryburg kenti yakınlarındaki Taung'da bulmuştur – Taung Çocuğu. Dart, Australopithecus africanus diye adlandırdığı bu türün bir hominid olduğuna inanmıştır ancak bilim adamlarının büyük çoğunluğu o dönemde, bu fosilin nesli tükenmiş bir maymuna ait olduğu kanısındaydılar. Geçen 35 sene içinde ise elde edilen kanıtlar bu fosilin gerçekten de bir hominide ait olduğunu göstermektedir.
1974'te araştırmacılar, Hadar, Etiyopya'ya bir başka australopitekin bir kısım iskeletine rastlamışlardır. 3.2 milyon yıllık olan bu fosile Lucy adı verilmiştir. Lucy, ayakta yürüyebiliyordu ve bedenine orantılı ancak normal insaninkinden daha uzun kollara sahipti. 1978'de Laetoli, Tanzanya'da, 3.6 milyon yıl önce yaşayan bir hominidin ayak izlerinin yanında kemikleri de bulunmuştur. Bilim insanları, Lucy ve Laetoli fosillerini Australopithecus afarensis diye adlandırmışlardır. 1998'de ise Johannesburg, Güney Afrika yakınlarındaki Sterkfontein´de, bütün bir Australopithecus africanus iskeleti keşfedilmiştir.
Australopithecus cinsi, 4.18 ile yaklaşık 2 milyon yıl öncesi arasındaki zaman dilimini kapsayan hominin türlerinin bir koleksiyonudur. Australopitekler, kalın emaye kapaklı büyük çiğneme dişleri olan, ancak beyinleri büyük insansı maymunlarınkinden çok az daha büyük olan, karada yaşayan, iki ayaklı, –insan olmayan– kuyruksuz maymun benzeri hayvanlardı. Onlar insanların dahil olduğu Homo cinsinin bilinen en yakın akrabalarıdır ve büyük olasılıkla bu uyarlanabilir radyasyonun parçası olan bir türden insanlar türemiştir.1
Paleoantropologlar, genel olarak 8 Australopithecus türü tespit etmişlerdir. En yaşlısından en gencine doğru bunlar:
Australopithecus aethiopicus (Paranthropus)
Australopithecus boisei (Paranthropus)
Australopithecus robustus (Paranthropus)'tur
Australopiteklerin büyük yüz ve azıları olmasına rağmen, A. aethiopicus, A. boisei ve A. robustus; diğerlerinden daha büyük çene ve dişlere sahiptir. Bazı paleoantropologlar bu geniş australopitekleri Paranthropus olarak adlandırılan bir cins içine yerleştirirler.
Australopithecus türleri, ortalama 466 cc'lik bir kafatası hacmine sahipti ve bu modern bir insan beyninin boyutunun yaklaşık % 35'i idi.23 Australopithecus türlerinin çoğu, genellikle 1,2 ila 1,4 m boyundaydı. Erkeklerin kadınlardan daha büyük olması, yani önemli derecede cinsel dimorfizm sergilemeleri mümkündür.4 A. Zihlman'a göre, Australopithecus vücut oranları bonoboların (Pan paniscus) vücut oranlarına çok benzemektedir.5 Orrorin tugenensis gibi daha eski fosiller, yaklaşık altı milyon yıl önce, genetik çalışmaların gösterdiği insanlarla şempanzeler arasındaki bölünme zamanına yakın bir dönemde, iki ayaklılığa işaret ediyor. Bu, dik, düz bacaklı yürüyüşün ağaçta yaşamaya bir adaptasyon olarak ortaya çıktığını göstermektedir.6
Bir zamanlar Australopithecus{{'}}un Homo gibi aletler üretemeyeceği düşünülüyordu, ancak A. garhi{{'}}nin taş aletlerle geliştirdiğine dair kanıtlar taşıyan büyük memeli kemikleriyle ilişkili keşfi, durumun böyle olmadığını gösterdi.78 1994 yılında keşfedilen bu kanıtlar, A. afarensis{{'}}e atfedilen 3.4 myö'ye tarihlenen kesik işaretlerinin 2010 yılında keşfine9 ve muhtemelen Kenyanthropus{{'}}a atfedilen Turkana Gölü'nden 3.3 myö'ye tarihlenen Lomekwi kültürünün 2015'te keşfine kadar,10 o zamanki üretimin en eski kanıtıydı.1112 2019'da Afar Bölgesi'ndeki Ledi-Geraru'da yaklaşık 2,6 milyon yıl öncesine tarihlenen daha fazla taş alet bulundu, ancak bunlar Homo{{'}}ya atfedilebilir.13
Orijinal kaynak: australopithecus. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page