auguste comte ne demek?

Auguste Comte

Auguste Comte (1798-1857), Fransız sosyolog ve filozoftur. Sosyolojinin kurucusu olarak kabul edilir ve pozitivizm felsefesinin en önemli temsilcilerindendir. Comte'un düşünceleri, sosyal bilimlerin gelişiminde ve modern sosyolojinin şekillenmesinde büyük rol oynamıştır.

Hayatı ve Eserleri

• Erken Yaşamı ve Eğitimi: Comte, Fransa'nın Montpellier şehrinde doğdu. École Polytechnique'de eğitim gördü, ancak siyasi görüşleri nedeniyle okuldan atıldı.

• Saint-Simon ile Çalışmaları: Comte, bir dönem Henri de Saint-Simon'un sekreteri ve asistanı olarak çalıştı. Bu dönemde sosyal reform ve toplumsal örgütlenme üzerine fikirler geliştirdi.

• Başlıca Eserleri: Comte'un en önemli eserleri şunlardır:

  • Pozitif Felsefe Kursu (Cours de Philosophie Positive): Altı ciltlik bu eserinde Comte, pozitivizm felsefesini ve üç hal yasasını detaylı olarak açıklar.
  • Pozitif Politika Sistemi (Système de Politique Positive): Comte, bu eserinde pozitivizmin toplumsal ve siyasi uygulamalarını ele alır.

Pozitivizm

Pozitivizm, Comte'un geliştirdiği bir felsefi sistemdir. Temel ilkeleri şunlardır:

• Bilgi Kaynağı Olarak Deney ve Gözlem: Pozitivizme göre, gerçek bilgi ancak deney ve gözlem yoluyla elde edilebilir. Spekülasyonlara ve metafiziksel açıklamalara karşı çıkar.

• Bilimin Birliği: Tüm bilimlerin aynı yöntemleri (deney, gözlem, karşılaştırma) kullanarak aynı temel yasalara ulaşabileceğini savunur.

• Toplumsal İlerleme: Comte, bilginin ilerlemesiyle birlikte toplumun da ilerleyeceğine inanır.

Üç Hal Yasası

Comte'un geliştirdiği Üç Hal Yasası, insan düşüncesinin ve toplumların tarihsel gelişimini açıklayan bir teoridir. Bu yasaya göre insan düşüncesi ve toplumlar üç aşamadan geçer:

1. Teolojik Hal: İnsanlar olayları doğaüstü güçlerle ve tanrılarla açıklar. Fetişizm, politeizm ve monoteizm gibi aşamaları içerir.
2. Metafizik Hal: İnsanlar soyut güçler ve kavramlarla olayları açıklamaya çalışır. Bu aşamada doğaüstü açıklamaların yerini felsefi spekülasyonlar alır.
3. Pozitif Hal: İnsanlar olayları bilimsel yöntemlerle ve gözlemlenebilir nedenlerle açıklar. Bu aşama, bilginin en yüksek seviyesini temsil eder.

Sosyoloji

Sosyoloji, Comte tarafından "sosyal fizik" olarak adlandırılmış ve daha sonra sosyoloji olarak yeniden isimlendirilmiştir. Comte, sosyolojinin toplumları bilimsel yöntemlerle incelemesi gerektiğini savunmuştur.

• Sosyal Statik: Toplumun düzenini ve istikrarını inceleyen bölüm.
• Sosyal Dinamik: Toplumun değişimini ve ilerlemesini inceleyen bölüm.

Etkileri ve Eleştiriler

• Etkileri: Comte'un düşünceleri, sosyolojinin bir bilim olarak kurulmasında ve gelişmesinde büyük rol oynamıştır. Ayrıca, pozitivizm felsefesi 19. yüzyıl boyunca birçok düşünürü etkilemiştir.
• Eleştiriler: Comte'un pozitivizmi ve üç hal yasası, aşırı basitleştirici ve evrimci olduğu gerekçesiyle eleştirilmiştir. Ayrıca, pozitivizmin bilimsel bilgiye aşırı vurgu yapması ve diğer bilgi türlerini dışlaması da eleştirilen noktalar arasındadır.