atelektazi ne demek?

Atelektazi, akciğerin bir kısmının ya da akciğerlerden birinin tamamen büzüşmesi sonucu yeterince genişleyememesi ve böylece işlevini yitirmesidir. Atelektazi durumunda daha az hava içeren akciğer parankimi oluşur. Bu gelişme, oksijenlenmeyi azaltır ve enfeksiyona ortam oluşturur.

Yerlerine göre görülme sıklığı

Hastaların akciğer grafi ve toraks tomografilerinde saptanan atelektazi bölgeleri ¹

Atelektazi bölgeleri	n	%
Sol alt lob	36	53.7
Sol alt lob+Sol lingula	18	26.9
Sol alt lob+sol alt lob	9	13.4
Sol altlob+sağ alt lob	4	6.0

Türleri

Akciğer dokusundaki küçülmelerin patofizyolojisinde rezorpsiyon (havanın emilmesi), akciğer dokusunun sıkıştırılması (kompresyon) ve akciğerin büzüşmesi (konrtaksiyon atelektazisi irreverzibl yani geri dönüşümsüz olan tek atelektazi tipidir) önemli faktörlerdir. Olguların bir bölümünde bu faktörlerin ikisi ya da üçü birlikte etkili olabilir. Buna göre yapılan değerlendirmelerle aşağıdaki atelektazi türleri belirlenir:²³⁴

Konjenital atelektazi

Bronş/Bronşiyol anomalileri

Obstrüktif atelektazi

Aşırı sekresyonun bronşiolleri tıkaması (bronşial astma, kronik bronşit , bronşiektazi)
Post-operatif darlık
Yabancı cisim kaçması
Bronş tümörleri

Pasif atelektazi

Plevra boşluğu patolojileri (effüzyon, plevra kitleleri, hemotoraks, pnömotoraks)

Adezif atelektazi

Solunum güçlüğü sendromları
Pulmoner embolizm ve infarkt
Yapay solunum
Basınçlı oksijen uygulaması

Akselerasyon atelektazisi

Jet uçaklarında ses duvarı aşılması

Akut atelektazi

Akciğer operasyonları
Göğüs travmaları

Kronik atelektazi

Orta lob sendromu: Orta lob bronşu üzerine tümör basısı
Kitlemsi atelektazi: Asbestozis, kronik plevra yangısı (plörit)

Nedenleri

Akciğer dokusundaki küçülmelerin patofizyolojisinde resorbsiyon (havanın emilmesi), akciğer dokusunun sıkıştırılması (kompresyon) ve akciğerin büzüşmesi (kontraksiyon) önemli faktörlerdir. Bronşlardaki hava yollarının tıkanması, nefes yoluna yabancı bir cisim kaçması, büyümüş bir lenf düğümüyle oluşan dış basınç, bir ur (tümör) ya da anevrizma gibi nedenlerle atelektazi meydana gelir. Bölgeye yapılacak cerrahi bir girişim sonucu akciğerin bir ksımının genişleyememesi ya da bakteriyel bir enfeksiyonla da oluşabilen atelektezi, nedenine bağlı olarak yavaş ya da ani gelişim gösterebilir. Yeni doğan bebeklerde, rahim içi gelişim sürecinde solunum kanallarının çeşitli sıvılarla tıkanmasıyla ya da akciğer dokularının gelişememesiyle atelektazi oluşabilir.⁵ atelektazi oluşum evresinde sigara etkeni çok önemlidir.