atelektazi ne demek?

Atelaktazi, akciğer dokusunun veya bir kısmının tamamen veya kısmen çökmesi durumudur. Akciğer kesecikleri (alveoller) hava ile dolmadığı için, oksijen alışverişi azalır ve nefes alma zorlaşır. Atelaktazinin şiddeti, etkilenen akciğer dokusunun büyüklüğüne ve çökmenin derecesine bağlı olarak değişir.

Atelaktaziye neden olan faktörler şunlardır:

• Obstrüktif atelaktazi: Bronşların (hava yollarının) tıkanması, örneğin:
  • Balgam (mukus) birikimi (bronşit, pnömoni gibi enfeksiyonlar veya kistik fibroz)
  • Yabancı cisim aspirasyonu (soluma)
  • Tümör
  • Akciğer kanseri
• Kompresif atelaktazi: Akciğer dokusuna dışarıdan bir basınç uygulanması, örneğin:
  • Plevral efüzyon (akciğer zarları arasında sıvı birikmesi)
  • Pnömotoraks (akciğer zarları arasında hava birikmesi)
  • Büyük bir tümör
  • Çevredeki dokulardaki şişme
• Kontraktil atelaktazi: Akciğer dokusunun büzülmesi ve çökmesi, örneğin:
  • Plevra skarlaşması (plevranın kalınlaşması ve sertleşmesi)
  • Cerrahi sonrası (örneğin, toraktomi sonrası)
• Atelektaziye yatkın olan kişiler:
  • Ameliyattan sonraki hastalar (özellikle karın ve göğüs ameliyatları)
  • Ağır hastalık veya yaralanma geçiren kişiler
  • Hareketsiz kalan kişiler
  • Solunum yetmezliği olan kişiler
  • Sigara içenler

Atelaktazinin belirtileri şunlardır:

Belirtiler, atelaktazinin şiddetine ve nedenine bağlı olarak değişir. Bazı kişilerde hiçbir belirti görülmeyebilirken, diğerlerinde daha ciddi belirtiler görülebilir. Bunlar şunları içerebilir:

• Hızlı nefes alma (taşipne)
• Nefes darlığı (dispne)
• Göğüs ağrısı
• Öksürme (bazen balgamlı)
• Yorgunluk
• Ateş (enfeksiyon varsa)
• Solunum seslerinde azalma veya anormallikler (özellikle dinlemede)

Atelaktazinin teşhisi:

• Fizik muayene: Doktor, akciğerleri dinler ve solunum seslerindeki değişiklikleri değerlendirir.
• Göğüs röntgeni: Atelaktazinin tespiti için en yaygın kullanılan görüntüleme yöntemidir.
• Bilgisayarlı tomografi (BT): Daha detaylı görüntüleme için kullanılabilir.
• Kan gazı analizi: Kan oksijen seviyesini ve karbondioksit seviyesini ölçer.
• Pulmoner fonksiyon testleri: Akciğer kapasitesini değerlendirir.

Atelaktazinin tedavisi:

Tedavi, atelaktazinin nedenine bağlıdır. Tedavi seçenekleri şunları içerebilir:

• Oksijen tedavisi: Kan oksijen seviyesini artırmak için.
• Balgam söktürücü ilaçlar: Balgamı inceltmek ve öksürüğü kolaylaştırmak için.
• Bronkodilatörler: Hava yollarını genişletmek ve nefes almayı kolaylaştırmak için.
• Solunum terapisi: Akciğerleri temizlemeye ve genişletmeye yardımcı olmak için.
• Göğüs fizyoterapisi: Öksürük ve derin nefes egzersizleri.
• Cerrahi: Tıkanıklığın giderilmesi veya sıvı birikiminin boşaltılması için.

Atelaktazi ciddi bir durum olabilir ve tedavi edilmezse solunum yetmezliğine yol açabilir. Eğer nefes almada güçlük çekiyorsanız veya atelaktazi belirtileri yaşıyorsanız, hemen bir doktora başvurmalısınız.