apokalipto ne demek?

Apocalypto, Mel Gibson'ın Maya uygarlığı hakkında çektiği 2006 yapımı bir filmdir. Filmde kullanılan dil Yukatek Mayacasıdır.

Konusu

Film, köylerinde mutlu bir şekilde yaşayan Maya halkının hayatlarından kesitler ile başlıyor. Köye gelen bir grup asker köyü yağmalar ve kadınları köle, erkekleri ise Maya geleneğine göre kurban etmek üzere esir alırlar. Çocuklar ise köyde bırakılır.

Filmde baş roldeki erkek Jaguar Pençesi (Rudy Youngblood) isimli bir yerli. Hamile eşi ve çocuğunu bir şekilde yağmacılardan koruyan ana kahraman onlara geri döneceğine dair söz vermeyi de ihmal etmiyor. Sonrasında esir yerli halkı zorlu ve sonunun ne olduğunu bilmedikleri bir yolculuk bekliyor. Filmin yaklaşık kırk dakikalık bölümünü içeren ve seyirciyi de merak içinde bırakan bu yolculuk sonrası zigguratları ve insan kurbanı ayinleri ile ünlü Maya başkentine ulaşıyorlar. Kuraklığın problem olduğu bölgede kurban törenleri yapılmakta ve esir alınan köy halkını da bu akıbet beklemektedir. Bu arada kadınlar ise açık artırmayla satılır. Kurban töreni filmin en can alıcı sahnelerini oluşturmakla birlikte kahramanlara sıra geldiğinde güneş tutulmakta ve bunu bir işaret sayan kral ve büyücüler onları bu akıbetten bir bakıma kurtarmaktadır. Ancak onları esir alan yağmacıların insafına terk edilen köy erkekleri daha iyi bir yola koyulamazlar. Bu kez de bir nevi arena oyununa atılan kahramanlardan Jaguar Pençesi bu oyun esnasında yağmacıların şefinin oğlunu öldürür ve filmin ikinci bölümünde hızlı bir kovalamaca başlar. Kovalamacanın sonunda İspanyolların Amerika'yı keşif gemileri ve sahile yaklaşmakta olan tekneleri görülür.

Eleştiriler

Apocalypto, tarihçiler ve Maya kültürüyle ilgilenen insanlar tarafından hayal kırıklığıyla karşılandı ve gerçeği yansıtmadığı belirtildi.¹ Bu eleştiriler şu noktalarda yoğunlaşmaktadır:

Filmin, Mayaların 7. yüzyıldaki düşüş dönemini anlattığı söylenmekte ama filmin sonunda Avrupalıların ayak basması sahnesine bakılırsa 15. yüzyılda geçtiği görülüyor. Tarihsel çelişki söz konusu.
Filmde Mayalar veba hastalığının çözümü için tanrılara insan kurban etmekte ve Avrupalılar daha sonra gelmektedir. Halbuki bu hastalıklar Avrupalılar Amerika kıtasına ayak bastıktan sonra bu bölgede ilk defa görüldü.
Film, insan kurbanına karşı Avrupalıların adaleti getirdiği görüşüyle taraflı bir bakışa sahip.
Film, orman Mayalarını izole bir yaşam süren avcılar olarak betimlemekte. Fakat aslında onlar ticaret yolları aracılığıyla şehirlere bağlı olan çiftçilerdi.
Film bir Maya şehrinin kralını çok sayıda insanı kurban eden acımasız bir lider olarak gösteriyor. Fakat bu aslında uzmanların daha çok Azteklerle ilişkilendirdiği bir durum. Kurban edilecek insanların, kurban edilmeden önce maviye boyanması da Aztek kayıtlarında net bir şekilde görülmekteyken, Maya kayıtlarında yoktur. Gerçekte Maya kralları, halkları için kültürel ve dini, çok yönlü rol oynamaktaydılar.

Dış bağlantılar

Kaynakça

Orijinal kaynak: apokalipto. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Maya Uygarlığı - National Geographic ile Keşfedin Serisi / National Geographic Yayınları. Yazar: Nathaniel Harris. Danışman: Elizabeth Graham. Sayfa: 46 ↩