anaksimandros ne demek?

Anaximandros (MÖ 610 - MÖ 546), Miletli bir ön-Sokratik filozof ve bilim insanıdır. Thales'in öğrencisi ve Anaksimenes'in hocası olarak kabul edilir. Modern bilimin gelişiminde önemli bir rol oynamış, gözlem ve akıl yürütmeye dayalı bir evren anlayışı geliştirmiştir. Onun hakkında bildiklerimiz, daha sonraki yazarların eserlerinden, özellikle Simplisius'un yorumlarından aktarılmıştır ve eserlerinden hiçbir şey günümüze ulaşmamıştır.

Anaximandros'un felsefesinin en önemli noktaları şunlardır:

• Apeiron (Απείρων): Anaximandros'un evrenin temel maddesi olarak tanımladığı kavramdır. Apeiron, "sınırsız," "sonsuz" veya "belirsiz" olarak çevrilebilir. Bu, belirli bir madde (su gibi Thales'in düşündüğü gibi) değil, tüm belirli maddelerin kaynağı olan ve onların içine dönüşen, tanımlanamayan bir ilkedir. Evrenin oluşumunu bu sınırsız özün ayrışması ve karşıtların mücadelesi olarak açıklamıştır.

• Kozmoloji: Anaximandros, Dünya'nın evrenin merkezinde sabit olduğunu ve evrenin eşit uzaklıkta olduğunu düşünen ilk kişilerden biriydi. Güneş, Ay ve yıldızların ise Dünya'nın çevresinde dönen ateş halkaları olduğunu savunmuştur. Bu, Dünya'nın evrenin merkezinde olduğu jeosantrik görüşün erken bir örneğidir, ancak daha önceki düşüncelerden daha gelişmiştir.

• Evrim Teorisi'nin Öncüsü: Anaximandros, canlıların suda ortaya çıktığını ve daha sonra karaya çıktığını iddia ederek erken bir evrim teorisinin temellerini atmıştır. Bu düşünce, Darwin'den çok önce ortaya atılmış, doğal seçilimden bahsetmese de, türlerin değişime uğrayabileceği fikrini içermektedir.

• Gnomon: Anaximandros, gnomon adı verilen bir aletle gündönümlerini ve ekinoksları belirlemede gelişmeler kaydederek astronomiye katkıda bulunmuştur. Bu alet, dikey olarak dikilen bir çubuktan oluşur ve gölgesinin uzunluğuna göre güneşin konumunu belirlemek için kullanılır.

Özetle, Anaximandros, gözlemlenebilir evrene dair spekülasyonlardan hareketle, soyut ve felsefi bir yaklaşım sergilemiştir. Apeiron kavramı, fiziğin ve kozmolojinin temel sorularıyla başa çıkmak için önemli bir adım olmuş, modern bilime öncülük eden gözlem ve akıl yürütmeye dayalı bir yaklaşım benimsemiştir. Evrim düşüncesi ile de bilimsel düşüncenin erken dönemlerine önemli bir katkı sağlamıştır.