amino asitler ne demek?

Amino Asitler

Amino asitler, proteinlerin yapı taşlarıdır. Bir amino grubu (-NH2), bir karboksil grubu (-COOH), bir hidrojen atomu (-H) ve bir yan zincir (R grubu) içeren organik moleküllerdir. Yan zincir, her amino asidi birbirinden farklı kılan ve özelliklerini belirleyen kısımdır.

Temel Yapı

Tüm amino asitler, bir karbon atomuna (alfa karbonu) bağlı bir amino grubu, bir karboksil grubu, bir hidrojen atomu ve bir R grubuna sahiptir. Bu temel yapı, tüm amino asitlerde ortaktır.

Sınıflandırma

Amino asitler, yan zincirlerinin özelliklerine göre farklı şekillerde sınıflandırılabilir:

  • Polariteye Göre:
    • Polar Amino Asitler: Suda çözünebilirler ve hidrofiliktirler. Örnekler arasında serin, treonin ve sistein bulunur.
    • Apolar Amino Asitler: Suda çözünemezler ve hidrofobiktirler. Örnekler arasında alanin, valin ve lösin bulunur.
  • Yüke Göre:
    • Asidik Amino Asitler: Negatif yüklüdürler. Örnekler arasında aspartik asit ve glutamik asit bulunur.
    • Bazik Amino Asitler: Pozitif yüklüdürler. Örnekler arasında lizin, arginin ve histidin bulunur.
  • Esansiyel ve Esansiyel Olmayan Amino Asitler:
    • Esansiyel Amino Asitler: Vücut tarafından üretilemeyen ve diyetle alınması gereken amino asitlerdir.
    • Esansiyel Olmayan Amino Asitler: Vücut tarafından üretilebilen amino asitlerdir.

Protein Oluşumu

Amino asitler, peptit bağları aracılığıyla birbirine bağlanarak polipeptit zincirlerini oluştururlar. Bir protein, bir veya birden fazla polipeptit zincirinden oluşabilir. Amino asit dizisi, proteinin üç boyutlu yapısını ve dolayısıyla işlevini belirler.

Önemi

Amino asitler, vücutta çeşitli önemli roller oynarlar:

  • Protein sentezi
  • Hormon ve enzim sentezi
  • Nörotransmitter sentezi
  • Enerji üretimi (açlık durumunda)
  • Azot dengesi