Ribozomlar, tüm canlı hücrelerde bulunan ve protein sentezinden sorumlu olan kompleks moleküler makinelerdir. Temel olarak genetik bilgiyi (mRNA) okuyarak, bu bilgiye uygun olarak amino asitleri bir araya getirir ve polipeptit zincirleri oluştururlar. Bu polipeptit zincirleri daha sonra katlanarak fonksiyonel proteinlere dönüşürler.
Yapısı:
Ribozomlar iki alt birimden oluşur: büyük alt birim ve küçük alt birim. Her iki alt birim de ribozomal RNA (rRNA) molekülleri ve ribozomal proteinler içerir.
Fonksiyonu:
Ribozomun temel işlevi, mRNA'daki genetik kodu okuyarak protein sentezini gerçekleştirmektir. Bu süreç aşağıdaki adımları içerir:
Başlama: Küçük alt birim mRNA'ya bağlanır ve başlama kodonu (genellikle AUG) bulunur. tRNA, başlama kodonuna uygun amino asidi (metiyonin) taşır ve ribozoma bağlanır. Büyük alt birim de ribozoma katılır.
Uzatma: Ribozom mRNA boyunca ilerlerken, tRNA molekülleri mRNA'daki kodonlara uygun amino asitleri taşır ve ribozoma getirir. Peptid bağları oluşturularak amino asitler birbirine bağlanır ve polipeptit zinciri uzar.
Sonlandırma: Ribozom bir sonlandırma kodonuna (UAA, UAG veya UGA) ulaştığında, protein sentezi durur. Polipeptit zinciri serbest bırakılır ve ribozom alt birimlerine ayrılır.
Çeşitleri:
Ribozomlar, prokaryotik (bakteriler ve arkeler) ve ökaryotik (hayvanlar, bitkiler, mantarlar ve protistler) hücrelerde farklı boyutlarda ve yapılarda bulunurlar.
Bu farklılıklar, antibiyotiklerin bazılarını yalnızca bakteriyel ribozomları hedef alarak insan hücrelerine zarar vermeden bakteri enfeksiyonlarını tedavi etmelerini sağlar.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page