anayasa mahkemesi ne demek?
Anayasa Mahkemesi Hakkında Bilgi
Anayasa Mahkemesi, Türkiye Cumhuriyeti'nde anayasal yargıyı sağlayan en yüksek mahkemedir. Görevi, kanunların, kanun hükmünde kararnamelerin (KHK) ve Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) İçtüzüğü'nün Anayasa'ya uygunluğunu denetlemek, bireysel başvuruları karara bağlamak ve Anayasa'da belirtilen diğer görevleri yerine getirmektir.
Temel Görevleri:
- Norm Denetimi:
- İptal Davası: Kanunların, KHK'lerin ve TBMM İçtüzüğü'nün Anayasa'ya aykırılığı iddiasıyla açılan davalardır. (<a href="https://nedemek.page/kavramlar/iptal%20davasi">İptal Davası</a>)
- Somut Norm Denetimi (İtiraz Yolu): Bir davaya bakan mahkemenin, uygulanacak bir kanun veya KHK hükmünün Anayasa'ya aykırı olduğu kanısına varması halinde, bu hükmün iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurmasıdır. (<a href="https://nedemek.page/kavramlar/somut%20norm%20denetimi">Somut Norm Denetimi</a>)
- Bireysel Başvuru: Temel hak ve özgürlükleri ihlal edilen kişilerin, diğer yargı yollarını tükettikten sonra başvurabileceği bir yoldur. (<a href="https://nedemek.page/kavramlar/bireysel%20basvuru">Bireysel Başvuru</a>)
- Siyasi Parti Kapatma Davaları: Siyasi partilerin Anayasa ve kanunlara aykırı faaliyetleri nedeniyle kapatılmasına ilişkin davalara bakar. (<a href="https://nedemek.page/kavramlar/siyasi%20parti%20kapatma%20davasi">Siyasi Parti Kapatma Davası</a>)
- Uyuşmazlık Yargısı: Devlet organları arasındaki görev ve yetki uyuşmazlıklarını çözer.
- Yüce Divan Sıfatıyla Yargılama: Cumhurbaşkanı, TBMM Başkanı, bakanlar, yüksek yargı organlarının başkan ve üyeleri gibi bazı kişileri görevleriyle ilgili suçlardan dolayı yargılar. (<a href="https://nedemek.page/kavramlar/yüce%20divan">Yüce Divan</a>)
Yapısı:
Anayasa Mahkemesi, on beş üyeden oluşur. Üyelerden on ikisi Cumhurbaşkanı, üçü ise TBMM tarafından seçilir. Üyelerin görev süresi on iki yıldır ve bir kişi yeniden seçilemez.
Anayasa Mahkemesi kararları kesindir ve herkesi bağlar. Kararlar Resmi Gazete'de yayımlanır.