adh ne demek?

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB/ADHD)

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB/ADHD), dikkat eksikliği, hiperaktivite ve impulsivite belirtileriyle karakterize nörogelişimsel bir bozukluktur. Genellikle çocukluk çağında başlar ve yetişkinliğe kadar devam edebilir.

Temel Belirtiler:

  • Dikkat Eksikliği: Dikkatini sürdürmede zorluk, kolayca dikkatin dağılması, unutkanlık, organize olmada zorluk, detaylara dikkat etmede zorluk.
  • Hiperaktivite: Aşırı hareketlilik, yerinde duramama, sürekli kıpırdanma, sessizce oynamada zorluk.
  • İmpulsivite: Düşünmeden hareket etme, sırasını beklemekte zorluk, başkalarının sözünü kesme, aceleci kararlar verme.

Alt Tipleri:

DEHB'nin farklı alt tipleri vardır:

  • Kombine Tip: Hem dikkat eksikliği hem de hiperaktivite/impulsivite belirtilerini gösterir.
  • Dikkat Eksikliğinin Baskın Olduğu Tip: Temelde dikkat eksikliği belirtileri gösterir, hiperaktivite ve impulsivite daha az belirgindir.
  • Hiperaktivitenin/İmpulsivitenin Baskın Olduğu Tip: Temelde hiperaktivite ve impulsivite belirtileri gösterir, dikkat eksikliği daha az belirgindir.

Nedenleri:

DEHB'nin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik faktörlerin, beyin yapısı ve fonksiyonlarındaki farklılıkların ve çevresel etkenlerin rol oynadığı düşünülmektedir.

Teşhis:

DEHB tanısı, bir uzman (çocuk psikiyatristi, psikolog, nörolog) tarafından klinik değerlendirme, aile görüşmeleri ve standardize edilmiş testler kullanılarak konulur.

Tedavi:

DEHB tedavisinde genellikle farmakolojik (ilaç) ve psikososyal yaklaşımların kombinasyonu kullanılır:

  • İlaç Tedavisi: Uyarıcı ilaçlar (metilfenidat, amfetamin) ve uyarıcı olmayan ilaçlar (atomoksetin, guanfasin) kullanılabilir.
  • Psikoterapi: Bilişsel davranışçı terapi (BDT), aile terapisi, davranış yönetimi teknikleri gibi yaklaşımlar kullanılabilir.

Önemli Not: DEHB, bireyin yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilen bir durumdur. Erken teşhis ve uygun tedavi ile belirtiler kontrol altına alınabilir ve bireyin potansiyelini gerçekleştirmesi desteklenebilir.